Wolkenlift houdt de fregatvogel weken in de lucht

Door handig gebruik te maken van de juiste luchtstromen, kunnen fregatvogels wekenlang boven de oceaan blijven vliegen.

Voor een zeevogel is een waterbestendig verenkleed cruciaal om op het water te kunnen dobberen. De grote fregatvogel (Fregata minor) heeft het niet getroffen: zijn voedsel komt uit zee, maar hij kan niet op het water landen. Fregatvogels zijn verplicht om in de lucht te blijven, soms tot twee maanden aan een stuk.

Toch lijkt het leven in de lucht voor de fregatvogel een peulschil. Het geheim van zo’n lange vlucht? Zo weinig mogelijk energie verspillen. Dat doen de vogels door in een wolk te vliegen, staat in een studie die verschijnt in Science. Niet zomaar een wolk, maar een wollige stapelwolk, ook wel bekend als cummulus. In het hart van zo’n wolk schuilt een sterke opwaartse luchtstroom. In die luchtstroom laten de vogels zich meevoeren, hoger en hoger. Soms stijgen ze tot 1600 meter, zonder één keer met hun vleugels te slaan. Eenmaal boven glijdt de fregatvogel met hetzelfde gemak weer naar beneden. Zo kan het dier op een dag gemiddeld 410 kilometer af te leggen.

Anders dan de mens houdt de fregatvogel niet van een staalblauwe hemel. Gelukkig is het weer rond de evenaar minder grillig dan in België. Daar bestaat een windstille zone, ‘de doldrums’ in zeevaardersjargon, die steeds wordt omgeven door cumuluswolken. Als de vogel die wolkenband volgt, wordt het een makkelijke vlucht. Bevinden de wolken zich verder uit elkaar, dan laat hij zich simpelweg langer omhoog voeren. De afdaling is dan lang genoeg om zonder problemen de volgende wolk te bereiken. (mvdh)