Wordt 2015 het kanteljaar voor de CO2-emissies?
12 oktober 2015 doorGoed nieuws! 2015 zal naar alle waarschijnlijkheid de geschiedenis ingaan als het jaar dat de CO2 uitstoot niet (meer) steeg terwijl er toch geen crisis was. Tot nu toe bleef de jaarlijkse CO2-emissies toenemen, behalve in tijden van crisis (waarna we steeds ‘een tandje bijstaken’ en de toename nog versterkte. De reden voor de daling in 2015 is een afname van het kolengebruik (vnl. in China) en een toename van hernieuwbare energie.
We moeten natuurlijk niet te hard juichen. We stoten nog steeds enorme hoeveelheden CO2 uit en we bewandelen nog volop het pad van het zogenaamde ‘business as usual’ scenario (RCP8.5 van het IPCC, dikke rode lijn in Fig. 2). Als we klimaatverandering tot max. 2 ⁰C willen beperken, moeten we dringend richting het RCP 2.6 scenario evolueren (dikke blauwe lijn in Fig. 2). Concreet betekent dat een reductie van de CO2-uitstoot met zo’n 5% per jaar. En dat kunnen we maar beter zo snel mogelijk zien te realiseren. Hoe langer we wachten om onze uitstoot te reduceren, hoe sterker de afname moet zijn om de 2 ⁰C doelstelling nog te halen. Het koolstofbudget is immers beperkt (Fig. 3). Bovendien moeten we zelfs in de optimistische scenario’s op lange termijn zogenaamde ‘negatieve emissies’ creëren (de blauwe lijn gaat onder 0 in Fig. 2). Met andere woorden, er moet op een of andere manier CO2 uit de lucht gehaald worden en die moet ook nog permanent opgeslagen worden. En dat blijkt op grote schaal niet zo simpel.
Een pas verschenen artikel in Nature Climate Change toont aan dat er erg veel obstakels zijn om op grote schaal CO2 uit de atmosfeer te halen en permanent op te slaan. Vooral de enorme hoeveelheid grondoppervlak die hiervoor nodig is blijkt problematisch, maar ook een heleboel andere factoren zoals nog onbewezen technieken om de koolstof permanent op te slaan, maken dat we maar beter niet te hard hopen op deze deus ex machina.
Het is duidelijk, klimaatverandering beperken tot 2 ⁰C, of nog beter, 1.5 ⁰C, is een gigantische uitdaging geworden (10 of 20 jaar geleden was het koolstofbudget groter, de emissies lager, en was er dus minder werk aan de winkel). De enige optie op een leefbare toekomst is een onmiddellijke drastische transitie naar een koolstofneutrale economie en samenleving. Dit houdt in dat we volop inzetten op energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, maar ook op bvb. het verkleinen van de afstand tussen producent en consument, deeleconomie, en ja, ook een vermindering van de vleesconsumptie. Zulke transitie brengt bovendien vele andere voordelen met zich mee: propere lucht en dus lagere gezondheidskosten, lokale productie van energie, voedsel etc., en dus ook lokale jobcreatie (in ruil voor de enorme bedragen die momenteel wegvloeien naar olieproducerende landen). Ontwikkelingen kunnen verrassend snel gaan en hopelijk kunnen we binnen een aantal jaar kijken naar een update van Fig. 1 en vaststellen dat 2015 een kanteljaar was.
Figuren en informatie komen uit het hierboven geciteerde artikel en het daaraan gerelateerde jaarlijkse rapport van Global Carbon Project. Figuur 3 komt uit het laatste IPCC rapport. Veel meer informatie is vrij beschikbaar op volgende websites:
http://www.globalcarbonproject.org/
http://www.globalcarbonatlas.org/?q=en/content/welcome-carbon-atlas
