Zuinige led-verlichting verergert lichtpollutie

Sterrenkundefanaten klagen er vaak steen en been over: door de alomtegenwoordige nachtelijke gloed van buitenverlichting is er in België – laat staan Vlaanderen – nauwelijks een plekje te vinden dat donker genoeg is om naar de hemel te turen. (Leuk weetje: België was lange tijd het enige land dat herkenbaar was vanuit de ruimte, dankzij de overvloedige straat- en snelwegverlichting, die nu weliswaar wordt weggehaald).

Al die stads- en buitenverlichting straalt bovendien niet alleen zichtbaar licht uit, maar ook warmte in de vorm van infraroodstraling. Dat laatste behoort binnenkort evenwel tot het verleden, want in de huidige ‘lichtrevolutie’ worden energieslurpende lampen massaal vervangen door zuinige leds die voornamelijk licht uitzenden met een golflengte beneden de vijfhonderd nanometer – lees: wit en blauw licht dat ‘koud’ aanvoelt.

Dat onze verlichting, zowel binnen- als buitenshuis, massaal energiezuinig – en dus ook goedkoper – wordt, kunnen we natuurlijk alleen maar toejuichen. Maar Duitse aardwetenschappers wijzen nu op een mogelijk negatief gevolg. Als er geen rem meer staat op de installatie van lampen en verlichtingssystemen – door de lage energiefactuur – dan dreigt overconsumptie en een toename van de lichtpollutie boven verstedelijkte gebieden.

Dat dit geen loos dreigement is, tonen de wetenschappers aan met behulp van gegevens van een Amerikaanse observatiesatelliet die al sinds 2011 om de aarde cirkelt. De data laten zien dat de hoeveelheid (artificieel) licht die het aardoppervlak ’s nachts uitstraalt, de voorbije vier jaar elk jaar met twee procent is gestegen. Dat is bijzonder, temeer omdat de lichtpollutie normaal gezien sterk samenhangt met het verloop van het bruto nationaal product (dat tijdens de post-crisisjaren veel minder sterk steeg). Én omdat de satelliet geen golflengten meet onder de vijfhonderd nanometer. De lichtpollutie is met andere woorden nóg sterker toegenomen dan de satelliet kan registreren.