Zwaardvis zwemt gesmeerd

De zwaardvis, met zijn karakteristieke, in een ‘zwaard’ uitlopende snuit, behoort tot de snelst zwemmende vissen. Volgens sommige studies halen de dieren snelheden van meer dan 100 kilometer per uur. Dat hebben ze deels te danken aan hun ingeoliede kop, melden Nederlandse wetenschappers in het Journal of Experimental Biology.

Vorig jaar ontdekten Amerikaanse wetenschappers dat er zich een zachte plek bevindt op de plaats waar het zwaard overgaat in de kop. Dat deed onderzoekers van de Universiteit Groningen terugdenken aan enkele MRI scans die ze jaren geleden van zwaardvissen hadden genomen.

Op de plaats waar hun collega’s de zwakke plek lokaliseerden, zagen de wetenschappers een grote klier. ‘Ze is zo groot dat er nauwelijks nog plaats overblijft voor bot, en het bot errond is dan ook erg dun’, zegt bioloog John Videler. Het doel van de klier was niet meteen duidelijk.

Tot de onderzoekers een netwerk van kanaaltjes zagen, verbonden met de klier. Onder de elektronenmicroscoop zagen ze dat de huid van de vis vol kleine gaatjes zit, die via haarvaatjes verbonden zijn met de vetklier. ‘Toen we de klier verwarmden, zag je de olie langs de gaatjes naar buiten komen’, aldus Videler.

Vermoedelijk smeert de klier de kop van de zwaardvis. In combinatie met een aangepaste huidstructuur vermindert dat volgens de wetenschappers de weerstand die de vis tijdens het zwemmen ondervindt met twintig procent. (ddc)

Video. Zwaardvis gaat speedboot achterna.