Wetenschappers knoeien soms met de foto's in hun papers. Een nieuw algoritme kan dit soort fraude opsporen.
Wetenschappelijke papers bevatten vaak tientallen foto’s. Want zien is geloven, ook in de wetenschap. Foto’s kunnen echter gemanipuleerd worden met Photoshop, en dat gebeurt met grote regelmaat. Alleen al in de laatste maanden zijn tientallen gevallen aan het licht gekomen.
Het motief is vaak tijdswinst. Waarom een nieuw experiment uitvoeren als je ook een foto van een vroeger experiment kunt hergebruiken? Bovendien kun je met Photoshop je experimenten spectaculairder maken dan ze eigenlijk zijn.
De wetenschappelijke tijdschriften zijn zich bewust van de ernst van het fenomeen. Ze proberen gemanipuleerde foto’s met het blote oog te herkennen, maar dat kost veel tijd. ‘Wat we nodig hebben, is een geautomatiseerde procedure’, zegt Bernd Pulverer, hoofdredacteur van EMBO Journal.
Automatische fraudebestrijding
Een groep onderzoekers onder leiding van Daniel Acuna (Universiteit van Syracuse) heeft nu een algoritme ontwikkeld dat verdachte foto’s automatisch herkent. De aldus geselecteerde foto’s kunnen daarna door tijdschriftredacteurs verder onderzocht worden.
Het algoritme werd uitgetest op 760.000 papers. Meer dan 4500 daarvan bleken verdachte foto’s te bevatten.
Acuna publiceerde zijn bevindingen op de website bioRxiv. Hij wil het algoritme binnenkort ter beschikking stellen van uitgevers en universiteiten.
‘Maar’, zegt Acuna, ‘we moeten ook nadenken over de grondoorzaken van de fraude. De druk om te publiceren kan onderzoekers tot dit soort wandrag leiden.’ Vooral jonge wetenschappers moeten steeds meer artikels schrijven, die bij voorkeur allemaal baanbrekend moeten zijn. Daartegen is voorlopig nog geen algoritme ontwikkeld.
