Genetische schakelaars bepalen vorm van gezicht

Wetenschappers hebben bij muizen gezien hoe duizenden stukjes DNA het gezicht vormgeven.

Kleine variaties in de vorm van ons gezicht hebben heel wat invloed op hoe we overkomen en hoe aantrekkelijk we worden gevonden. Wetenschappers beginnen nu te begrijpen hoe genen ons gezicht boetseren. Vroeger was al ontdekt dat mutaties in genen kunnen leiden tot een hazenlip of gespleten gehemelte, maar kleine veranderingen die de vorm van ons gezicht bepalen, waren nog niet beschreven.

Amerikaanse onderzoekers rapporteren in Science over een experiment bij muizen, waarbij ze liefst 4.000 zogenoemde ‘enhancers’ in het muizengenoom vonden die een rol spelen in gezichtsbepaling. Die stukjes DNA fungeren als schakelaars die genen aan- en afzetten. Met een 3D-model van een muizenembryo konden ze per gebied zien welke genen tot uiting kwamen.

Ze creëerden vervolgens transgene muizen die drie schakelaars misten waarvan geweten is dat ze gezichtsbepalende genen beïnvloeden. Ze bekeken de schedel van de gemodificeerde muizen onder de scanner toen de muizen acht weken oud waren, en vergeleken het beeld met normale muizen op die leeftijd. Het verwijderen van de schakelaars veroorzaakte geen grote afwijkingen. De veranderingen waren subtiel: sommige muisje ontwikkelden langere of kortere schedels, wijdere of smallere gezichten.

‘Dit vertelt ons dat de schakelaars een rol spelen in de ontwikkeling van de schedel en de vorm ervan kunnen beïnvloeden’, zegt Axel Visel van Lawrence Berkeley National Laboratory in Californië. Wat voor de muizen geldt, geldt wellicht ook voor de mens. Dit onderzoek kan dus meer inzicht geven in de vorming van onze gezichten. (rvb)