Hoofd Hendrik IV waarschijnlijk van iemand anders

Leuvens hoogleraar Jean-Jacques Cassiman heeft aangetoond dat het vermeende hoofd van koning Hendrik IV van Frankrijk (1553-1610) en het bloed op de zakdoek van Lodewijk XVI (1754-1793) niet overeenkomen met het DNA van de Bourbon-dynastie. Daarmee weerlegt hij eerdere beweringen van Franse en Spaanse onderzoekers.

Franse relikwieverzamelaars beweerden in het bezit te zijn van het gemummificeerde hoofd van Hendrik IV van Frankrijk en een zakdoek met het bloed op van Lodewijk XVI. Franse en Spaanse onderzoekers bevestigden vier jaar geleden in British Medical Journal de identiteit van het hoofd, en begin dit jaar gaf genetische onderzoek aan dat de donoren van het hoofd en van het bloed via de vaderlijke lijn nauw verwant waren. Maar enkele historici hechtten weinig geloof aan die conclusies en klopten aan bij professor Jean-Jacques Cassiman, expert forensische identiteit, verbonden aan de KU Leuven.

Cassiman en zijn onderzoekers vergeleken de DNA-resten op het hoofd en op de zakdoek met nog drie in leven zijnde afstammelingen van de Bourbon-dynastie, op zoek naar genetische verwantschap. De vaderlijke lijn kun je nagaan door onderzoek naar het Y-chromosoom. De conclusies van Cassimans onderzoek zijn klaar en duidelijk: er is geen sprake van verwantschap, tenzij er op twee momenten een breuk was in de biologische afstamming aan vaderszijde.

Ook aan moederszijde is er in het onderzoek naar mitochondriaal DNA (dat alleen via de vrouwelijke lijn wordt overgeërfd) geen bewijs gevonden dat het hoofd afkomstig is van Hendrik VI. Ook hier geldt: als het hoofd toch aan de koning toebehoort, moet er aan moederszijde zeker één breuk geweest zijn in de afstamming. Maar de kans dat één van de vrouwen in de afstamming van Hendrik IV niet de echte moeder was van haar dochter, is zo goed als onbestaande.

Het bloed op de zakdoek is ook met 84,2 % zekerheid van een persoon die geen blauwe ogen had. Van de zonnekoning is geweten dat hij wel blauwe ogen had. En op het gemummificeerde hoofd werden te weinig DNA-resten gevonden om te bevestigen of te ontkennen dat het om het hoofd van Hendrik IV gaat, al zijn er heel wat historische gegevens die de identificatie weinig waarschijnlijk maken, aldus het persbericht over het onderzoek.