IgNobelprijs bekroont grappige wetenschap

In ons hoofd linken we de Nobelprijs onder meer aan baanbrekend wetenschappelijk onderzoek en het bevorderen van de vrede. (En aan het gelijknamige liedje van Clouseau.)

Sinds 1991 reikt een commissie ook Nobelprijzen uit voor wetenschappelijk onderzoek dat je doet lachen voordat het je doet denken. Ze heten de IgNobelprijzen. ‘Ignobel’ kan je vertalen naar ‘laag’, of ‘onwaardig’. Niettemin stimuleren de winnaars van de IgNobelprijzen je hersencellen. En je lachspieren.

Een greep uit de lijst van 10 IgNobelprijswinnaars:

De IgNobelprijs voor economie

De winnaars voor Economie vonden dat krokodillen knuffelen je gokgedrag stimuleert, althans als je het bezoek zelf positief ervaren hebt. De sociale psychologen bestudeerden het gokgedrag van een groep Australische toeristen. Ze keken naar het gedrag voor- en nadat de toeristen krokodillen van 1 meter lang hadden vastgehouden. De groep die positieve emoties rapporteerde toonde zich daarna roekelozer in het gokken. De negativo’s gokten minder enthousiast. Een daguitstapje waarin een bezoek aan een zoo met krokodillen gevolgd wordt door een avond in het casino is dus niet aan te raden. Toch niet als je met een volle portemonnee wil thuiskomen.

De IgNobelprijs voor vloeistofdynamica

Op weg naar het werk, op het werk, of gewoon in de fauteuil: we morsen massaal koffie. Meer dan andere dranken. Ligt het aan ons slaaptekort, of zit er meer achter? Een Koreaanse fysicastudent toont aan dat de specifieke kenmerken van de koffietas en de koffie ons morsgedrag kunnen verklaren. Hij en zijn collega-onderzoekers voerden verschillende tests uit, waarbij ze koffiekopjes gedurende een bepaalde periode met een bepaalde kracht schudden.

Zowel de kopjes als de koffie gingen trillen in een frequentie. De kenmerken van de trillingen verschilden van die van een koffietas met wijn en een wijnglas met koffie. Ze zouden verklaren waarom we vaker koffie morsen dan andere dranken.

Het team stelde een nieuw soort koffietas voor om het probleem op te lossen. Spijtig genoeg kan je  enkel aan de rand van deze ingenieuze tas drinken. De middelste buisjes lijken redelijk ‘onbereikbaar’.

De IgNobelprijs voor de vrede

Een internationaal onderzoeksteam toonde aan dat didgeridoo spelen een positieve impact kan hebben op slaapapneu. Een groep van 25 patiënten volgde gemiddeld 6 dagen per week muzieklessen. De controlegroep mocht niet meespelen. Achteraf rapporteerden de partners van de muzikale snurkers een duidelijke verbetering. Dat was niet het geval voor de partners van de controlegroep. De onderzoekers konden aantonen dat didgeridoo spelen kan helpen tegen snurken. Het heeft waarschijnlijk te maken met het effect op de bovenste luchtwegen, waar het probleem zich situeert. 

De IgNobelprijs voor voeding

Enkele vleermuissoorten leven op een dieet van louter bloed. Zo zijn vogels de belangrijkste prooien van de Braziliaanse ruigpootvampier (Diphylla ecaudata). Zoölogen onderzochten de uitwerpselen van deze soort. Vreemd genoeg vonden ze dat ook kippen en mensen op het menu staan. Bijna échte vampieren, dus. Al is een onverzadigbare drang naar mensenbloed niet de reden waarom deze vleermuizen hun toevlucht nemen tot onze soort. Het echte motief achter de veranderde menukeuze moeten we volgens een internationaal team van onderzoekers zoeken bij een tekort aan voedselbronnen. Dat zou dan weer onze schuld zijn: we verstoren het milieu van de vleermuizen.