Fysicus Ben Van Duppen wint de PhD Cup én de publieksprijs, voor fundamenteel onderzoek naar grafeen, dat op termijn onze smartphones sneller en zuiniger kan maken.
In de finale van de PhD Cup, een wedstrijd die jonge wetenschappers uitdaagt hun doctoraat bondig aan een breed publiek voor te stellen, wist Ben Van Duppen (UAntwerpen) de vierkoppige vakjury het meest te bekoren. Netjes binnen de toegestane drie minuten nam hij jury en het publiek in de Gentse Handelsbeurs mee naar de wondere wereld van de kwantummechanica.
De derde plaats ging naar Doris Vandeputte (VUB), die de relatie tussen onze stoelgang, darmbacteriën en gezondheid onderzoekt. Bram Van den Bergh (KU Leuven) pakte zilver. Hij ontdekte hoe bacteriën zich tegen antibiotica wapenen door in een soort winterslaap te gaan.
Van Duppen bestudeert grafeen, een flinterdun laagje koolstof. Hij en zijn collega’s ontdekten dat grafeen in staat is om laserlicht te vangen en lange tijd vast te houden. Bovendien kan het materiaal het licht wel tien miljoen keer samendrukken én bleken twee laserbundels in staat met elkaar te communiceren. Dat maakt grafeen geschikt om ‘lichtcomputers’ te maken. Hierin worden de elektrische stroompjes die op een computerchip informatie vervoeren vervangen door licht. Zo’n chip zou veel zuiniger en sneller kunnen zijn dan zijn klassieke elektronische tegenhanger en bovendien minder warmte verliezen. Zulke chips gebruiken in smartphones zou, met andere woorden, je batterij langer kunnen laten meegaan.
Nieuwsgierigheid volgen
Hoe interessant ook de mogelijke toepassingen, Van Duppens hart ligt bij het fundamentele onderzoek. ‘Ik wil de wereld doorgronden’, vertelt hij na afloop. ‘Ik hou ervan als onderzoeker mijn nieuwsgierigheid te kunnen volgen. Dat levert vaak de grootste vooruitgang op.’
Opvallend: Van Duppen wist met zijn fundamentele onderzoek ook het publiek te bekoren. Met ruim 600 stemmen sleepte hij ook de publieksprijs in de wacht. ‘Ik merkte al dat veel mensen net als ik gewoon graag begrijpen hoe dingen in elkaar zitten, ook al is er nog geen concrete toepassing', aldus de jonge fysicus. Van een leerkracht fysica kreeg hij al de vraag of ze het filmpje waarin hij zijn onderzoek uitlegt kan gebruiken in de les. ‘Geweldig vond ik dat, want mensen enthousiast kunnen maken over fundamenteel onderzoek, is voor mij de mooiste prijs.’
