Een handdruk leert ons veel over de ander. Maar dat die eeuwenoude begroeting voorlopig verdwijnt, is misschien niet zo erg, schrijft Psyche&Brein-hoofdredacteur Liesbeth Gijsel.
We moeten naar een ‘nieuw normaal’, hoor je dezer dagen. Een samen-leving die je eerder individuen-leving kunt noemen. Met anderhalve meter afstand van elkaar, met mondmaskers, zonder evenementen of (grote) familiefeesten. En zonder handdrukken, omhelzingen of kussen op de wang om mekaar te begroeten.
Een handdruk: waarom doen we dat eigenlijk? Niet alleen met onze vrienden of familie maar ook met collega’s, zakenpartners of compleet onbekenden. Je hoort weleens dat dit gebruik stamt uit de tijden dat we vooral moesten laten zien dat we als vrienden kwamen (en geen wapen in de hand hadden). Daarnaast geeft een handdruk met een onbekende je een non-verbale eerste indruk. Is er een stevige grip of eerder een slap handje? Hoe lang duurt die handdruk, en wie steekt als eerste z’n hand uit? Dat geeft allemaal nuttige informatie.
Maar er zit ook iets dierlijks aan dit soort begroetingen. Je kunt handdrukken vergelijken met honden die elkaar besnuffelen. Bij een kus of een omhelzing ruik je de lichaamsgeur van de ander. En dat geldt ook voor de handdruk. Uit onderzoek blijkt dat je je hand enkele seconden na het handenschudden, onbewust naar je neus brengt. Laat het nog maar eens een waarschuwing zijn dat handen geven in coronatijden echt geen goed idee is. (Vergelijk je trouwens een handdruk met een high five of een vuistje, dan is dat laatste de meest hygiënische optie. Zelfs een zoen op de wang is minder risicovol dan een handdruk).
Er is iets dierlijks aan dit soort begroetingen
Waarom willen we per se de lichaamsgeur van een ander opsnuiven? Omdat die ons (onbewust) informatie geeft. De componenten in iemands lichaamsgeur vertellen of hij of zij bang is, ziek of gezond. Er zijn zelfs geurtests in ontwikkeling die onder meer kanker en parkinson kunnen diagnosticeren. Je kunt ruiken of een vrouw in haar vruchtbare periode zit, en of een ander genetisch gezien compatibel is met jou. Dat alles uiteraard onbewust, maar de voorkeuren die proefpersonen uiten bij het uitvoeren van geurtests spreken boekdelen.
De geurtjes die je vertellen of iemand een potentiële partner (of een te duchten rivaal) is, stammen uiteraard voornamelijk uit de genitale zones. Vandaar ook dat honden zo graag aan elkaars achterste ruiken. Met je neus in iemands broek duiken bij een eerste kennismaking zal er helaas vooral toe leiden dat die ander gillend wegloopt, en allesbehalve met jou de lakens wil delen. Daarom hebben we in de handdruk een beschaafd alternatief gevonden.
Uit onderzoek blijkt dat je je hand enkele seconden na het handenschudden onbewust naar je neus brengt
Hoewel, beschaafd … We gebruiken onze handen overal voor – van een toiletbezoek tot krabben waar het jeukt. En handen wassen? Ho maar! Uit onderzoek blijkt dat een kwart van de Britten sporen van uitwerpselen op de handen heeft – hopelijk kunnen we ervan uitgaan dat dat percentage tegenwoordig lager ligt, in coronatijden. Misschien niet slecht dat we de gewoonte van het handen schudden naar het verleden verwijzen.
Benieuwd welke ‘nieuw normale’ manier van anderen besnuffelen er binnenkort zal opduiken.
