App voorkomt burn-out

Gebruikers van de app vullen eerst een vragenlijst in over hun persoonlijkheid. ‘Een opvliegend mens reageert nu eenmaal anders op stress dan een binnenvetter’, zegt Victor Kallen, psychofysioloog bij TNO Utrecht, de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek.

Vervolgens vraagt de app op vaste momenten – bijvoorbeeld drie keer in de week – naar je stemming van dat moment. Meteen daarna meet je je hartslag door je wijsvinger tegen de camera van je smartphone te houden. Elke hartslag zorgt via doorbloeding voor een huidverkleuring die de camera waarneemt.

Op basis van de metingen geeft de app vervolgens een persoonlijk advies, zoals ‘Vandaag kan je alles goed aan’. Of: ‘Probeer wat beweging te nemen om je stressniveau te verlagen’.  ‘In totaal zijn er 680 verschillende adviezen’, zegt Kallen. TNO Utrecht ontwikkelde de app voor het Amsterdamse bedrijf The Performance Experts. ‘We weten al dat de app werkt’, zegt Kallen, ‘uit de test moet blijken of mensen hem ook echt willen gebruiken. Inmiddels lopen er wel al gesprekken met het ministerie van volksgezondheid om zo’n stressmeting algemener te gaan gebruiken.’

Intussen werken de onderzoekers al aan een verbeterde versie van de app, die ook de hormoonspiegel meet – zoals het stresshormoon cortisol . ‘Mogelijk kan het met een stripje waar je op spuugt, en dat je vervolgens in je smartphone stopt’, zegt Kallen. ‘Of met een bakje speeksel dat de camera van je telefoon vervolgens analyseert.’

Op die manier zijn de drie systemen waarmee wij op stress reageren, gecoverd. ‘Wij reageren op een bedreiging nog steeds hetzelfde als onze verre voorouders wanneer ze een beer tegenkwamen’, legt Kallen uit. ‘Onze eerste reactie is instinctief: we verstijven, vechten of slaan op de vlucht. Onze hartslag en bloeddruk gaan omhoog, we gaan zweten. Dat brengt hormonale processen op gang. We maken meer cortisol aan, waardoor we meer energie krijgen en alerter worden. Daardoor kunnen we bijvoorbeeld sneller weglopen van de beer, en dat ook wat langer volhouden. Blijft de beer volgen, dan moeten we overschakelen op een bewuste reactie op de bedreiging. We bedenken een strategie om hem te slim af te zijn. Zullen we in een boom klimmen? Of vrienden te hulp roepen?’

Die drie reactiesystemen, het instinctieve, het hormonale en het cognitieve, hebben ook nadelen. Als de stress te lang aanhoudt, dan krijgen we last van slapeloosheid, hart- en vaatziekten, obesitas, burn-out of posttraumatische stressstoornis.

‘Omdat onze reacties geënt zijn op de dreiging van een beer kunnen we niet om met langdurige stress: een deadline volgende maand of een leeglopend pensioenfonds. Als ons lichaam in alarmstand staat, denken we niet aan de lange termijn. We moeten vooral de komende minuten zien te overleven.’

Dat hopen Kallen en z’n collega’s te counteren met de nieuwe app. ‘Een burn-out is het gevolg van een maandenlange opstapeling van stress en irritatie. Als werkgever en werknemer op tijd de boodschap krijgen dat er gas moet worden teruggenomen – dat er tijd moet zijn voor beweging, voor een goede nachtrust, voor sociaal contact – dan kan je die burn-out misschien vermijden.’