Hoe ziet onze zomervakantie eruit in 2021, en wat is de impact van Covid-19 op de Vlaamse hotelsector?
Het afgelopen jaar was een zware beproeving voor de horeca– en evenementensector. Met twee lockdowns (dusver), verplichte sluitingsperiodes en immer aanwezige socialdistancing–maatregelen, kelderden de inkomsten. Vele ondernemers hielden net – of net niet – het hoofd boven water. Te midden van deze crisis peilde Noor van Brussel, onderzoeker aan de opleiding Hotelmanagement van Erasmushogeschool Brussel, naar de reismentaliteit en –plannen van de gemiddelde Vlaming en Brusselaar. Hoe beïnvloedt COVID-19 onze reisplannen voor de zomer 2021? Kies jij deze zomer voor een ‘staycation’ in het groen, of een strandvakantie hier ver vandaan?
De impact van COVID-19 op toerisme is enorm. Studies van Toerisme Vlaanderen en Visit Brussels tonen aan dat logies die in normale omstandigheden bezettingsgraden halen van 70-80%, sinds het begin van de crisis slechts uitkomen op een magere 20%. Sommige hotels draaiden resoluut op verminderde capaciteit, anderen kozen er dan weer voor om de deuren volledig te sluiten en de storm uit te zitten. De sluiting van niet-essentiële handelszaken en horeca, beperkte culturele evenementen, sterk wisselende besmettingscijfers en daarop afgestemde maatregelen dragen bovendien bij tot een instabiele situatie die, buiten de wil om van de logiessector, nog weinig aanlokkelijk is voor toerisme. Hoog tijd dus om te bekijken hoe de gemiddelde Vlaming en Brusselaar zich de zomer van 2021 voorstelt.
“ De onverwacht grote respons maakte me bewust van mijn unieke rol als onderzoeker in dit verhaal. ”
Toen we in het najaar van 2020 met het onderzoek startten, leek een terugkeer naar ‘het oude normaal’ nog veraf. Een groot gevoel van onzekerheid leefde bij de bevolking, en de vaccinatiecampagne kwam maar met horten en stoten op gang. Zou er wel voldoende motivatie zijn om deel te nemen aan dit onderzoek? Een oproep tot samenwerking kreeg veel steun vanuit de Vlaamse logies. De onverwacht grote en diverse respons, maakte me bewust van mijn unieke rol als onderzoeker in dit verhaal: een buitenstaander, die verslag probeert te brengen op een kruispunt van objectiviteit en intersubjectiviteit, van persoonlijke verhalen en anoniem cijfermateriaal, van individu, onderneming en overheid. Benieuwd naar de reisplannen voor de zomer van 2021 van andere Vlamingen en Brusselaars?
Een weekje binnen- of buitenland?
Herinner je je de beelden op het nieuws van mensen die toch op reis gingen tijdens de kerstvakantie? Kriebelde het ook bij jou om je koffer te pakken? In ons onderzoek stelden we een grote reiswens vast bij de ondervraagde groep van 344 Vlamingen en Brusselaars. Niet bepaald verrassend na een jaar ‘in ons kot’.
Iets minder dan één op vier wil op dit moment absoluut niet buitenshuis op logement. De overige driekwart van de respondenten overweegt om te overnachten in logies in de huidige COVID-19 context, maar vaak wel enkel als de logies voldoende voorzorgsmaatregelen treffen.
Onzekerheid goed voor last minute reizen
Vooral de sterk wisselende vooruitzichten remden de wil om te reizen af. Zullen niet-essentiële reizen toegestaan zijn? En welke landen ontvangen Belgische reizigers? (Her)opent de horeca? Mogen we opnieuw winkelen met twee of meer? We maakten minder boekingen, niet vanuit wantrouwen tegenover logies, maar vooral vanuit een gevoel van onzekerheid. Een flexibel beleid over voorschotten kan daarom al een eerste drempel wegnemen.
Eén ding is zeker: als de kans zich voordoet zal een groot aandeel van de Belgische vrijetijdsreizigers naar het buitenland trekken. Meer dan drie kwart van de respondenten (77%) wil buiten eigen land op reis, en dat liefst voor een week of langer. Het concept ‘staycation’, waarbij je op zoek gaat naar pareltjes in eigen land, lijkt daarnaast ook een blijver. Vooral gezinnen met jonge kinderen trekken er liefst in het binnenland op uit. Verder is er vooral veel afwachtendheid en wordt er sterk last minute geboekt. De zomer van 2021 lijkt daarom af te stevenen op een scenario zeer gelijkaardig aan dat van 2020.
Op hotel in de natuur
We keken ook naar het type verblijf dat de voorkeur wegdraagt bij onze respondenten. Drie kwart onder hen overweegt een vakantie in de natuur tijdens de komende zomermaanden. Dit hoeft niet te verbazen aangezien ontspanning in de natuur op dit moment de meest aangeraden activiteit is van de overheid uit en bijgevolg de veiligste keuze.
Naast de natuurvakantie zijn er nog drie opties die alle rond de 30 percent halen: de strandvakantie, de citytrip, en de roadtrip. Ook geeft ruwweg twee op drie respondenten aan dat zij zich het meest comfortabel zouden voelen in een hotel (64%) of een gehuurd verblijf (60%). Airbnb en Bed & Breakfasts scoren hier lager, respectievelijk 26% en 32%, mogelijks vanwege het eerder informele karakter van deze logies.
Vaccinatie doet reizen
Opvallend is dat 12% gelooft dat de aanwezigheid van het vaccin geen positieve impact zal hebben op zijn/haar reisgedrag. 29% blijft twijfelen, en een grote meerderheid van 59% is stellig overtuigd van het vaccin als mogelijke oplossing. Opvallend is ook dat er een zekere standvastigheid is bij de reizigers. Respondenten die niet geneigd zijn om op hotel te gaan in de huidige omstandigheden, zijn ook niet geneigd om zich veiliger te voelen dankzij de aanwezigheid van een vaccin, en omgekeerd. Wie gebruikt maakt van logies, zal dit blijven doen. Wie sceptisch staat, zal hierin ook niet meteen veranderen. Dezelfde standvastigheid keert terug wanneer het aankomt op het type logies.
Operatie propere handen
Beeld je in: je ligt op een gemakkelijke stoel in de zon, een strandbar binnen handbereik en je wil graag een drankje bestellen.
Zou je dan graag hebben dat iemand langskomt met gezichtsscherm, infectiegel, handschoenen en ventilator om je bestelling op te nemen? Of volstaat het voor jou dat ze een mondmasker dragen?
De vraag is dus welke maatregelen mensen verwachten. Er is een set voorzorgsmaatregelen die bijna iedereen verwacht: de mogelijkheid tot desinfectie, extra reiniging van plekken met hoge frequentie en verplichting van mondmaskers voor zowel medewerkers als gasten. Ongeveer de helft van de respondenten verwacht ook plexiglas aan de receptie, een beperking van het aantal gasten, de mogelijkheid om contactloos te betalen, dagelijkse schoonmaak door (getest) personeel, verhoogde verluchting en dat kamers ten minste één nacht vrijgehouden worden na gebruik. Transparante communicatie over wat moet en wat mag in logies, komt dan ook naar voren als een essentieel aspect.
“ Uit ons onderzoek blijkt dat mensen graag een tussenweg bewandelen: reizen met voorzorgsmaatregelen, maar niet overgereguleerd. ”
Hybride gastvrijheid wordt belangrijk
Hoe beïnvloedt COVID-19 onze reisplannen voor de zomer 2021? De rode draad doorheen de resultaten is in feite een zoektocht naar balans. Tussen social distancing en een warme ontvangst. Tussen wat ten tijde van COVID-19 kan, en wat pre-COVID-19 kon. Tussen digitaal en persoonlijk. Tussen veilige routine en vernieuwende ervaring. Tussen het verlangen om terug te keren naar wat we gewoon waren en de acceptatie van acute verandering. Een nieuw soort hybride gastvrijheid is daarop het antwoord. Eentje die de fijne lijn bewandelt tussen al deze noden en wensen.
Uitgelichte foto bovenaan: © Tron Le via Unsplash
Foto zwembad: © Dayana Brooke via Unsplash
Foto hotelkamer: © Eunice Stahl via Unsplash
Grafiek: door Wtnschp via Visme
Foto koffiebar: © Vince Fleming via Unsplash
