Of je nu introvert of extravert bent, net zoals iedereen ben je een sociaal wezen. Het groepsleven biedt evolutionair gezien dan ook veel voordelen, net zoals seks. Toch is seks niet alleen goed voor het doorgeven van je genen, maar heb je er als individu ook profijt van.
Na de lockdown spenderen we opnieuw meer tijd met mensen buiten onze oorspronkelijke bubbel: vrienden, familieleden, collega’s, buren, kennissen. Echte sociale contacten, en geen digitaal surrogaat. Als we sommige krantenartikelen mogen geloven, mocht de quarantaine voor een bepaalde categorie mensen best wat langer duren. Met name introverte individuen ervoeren het wegvallen van sociale verplichtingen niet als een straf. Wie graag alleen is en in stilte de beste resultaten boekt, omarmde meteen de zegeningen van thuiswerken. Al konden obligate televergaderingen voor stresspieken zorgen.
Of je nu introvert of extravert bent, of een van de vele tinten ertussenin, net zoals alle anderen ben je een sociaal wezen. Dat is het resultaat van honderdduizenden jaren evolutie. Toen de jagers-verzamelaars in grotere groepen begonnen te leven, was het nodig om de taken te verdelen en samen te werken. ‘We zijn de meest sociale diersoort die er is’, schrijft evolutiebioloog Mark Nelissen in dit nummer.
Het groepsleven vergde een grotere hersenactiviteit van de leden, maar tegenover die kost – het slorpt erg veel energie op – stonden grote voordelen. Je vindt sneller een partner, de zoektocht naar voedsel verloopt met meer succes en in groep ben je beter beschermd tegen allerlei gevaren. De mens leefde sinds zijn ontstaan in groepen van gemiddeld honderdvijftig individuen. Net zoals hedendaagse jagers-verzamelaars dat nog doen. En ook jij en ik bewegen ons in een sociale kring van ongeveer dezelfde grootte.
We zijn geprogrammeerd om een gesprek te voeren op 80 centimeter afstand, en daar zal een virus geen verandering in brengen
Om goed te functioneren hebben groepen en samenlevingen een structuur nodig die voor binding zorgt. Sociale cohesie is een subtiel spel, waarbij communicatie een hoofdrol speelt. Dat maakt ons ten volle tot mens, en daar zal de huidige coronacrisis weinig aan veranderen. Nelissen twijfelt aan de haalbaarheid van de anderhalvemetersamenleving op langere termijn. De drang om te interageren met anderen, meestal via taal, is sterker dan opgelegde distancing. Een gesprek tussen twee mensen verloopt op een gemiddelde afstand van 80 centimeter. We zijn zo geprogrammeerd, en daar zal een virus geen verandering in brengen.
Zoals al even aangehaald is een van de voordelen van het leven in groep het makkelijk vinden van een partner. Seks, zo luidt een basisregel uit de biologie, dient om de diversiteit in de genenpoel – en dus van de groep – te garanderen. Door voortdurende genmutaties worden nakomelingen beter bestand tegen ziektekiemen. Ze worden dus sterker. Ook hier staat een kost tegenover: partners stellen zich bloot aan infecties en fysiek gevaar, om vervolgens slechts de helft van de genen door te geven. De voorbije jaren kwamen experts met nieuwe verklaringen voor de evolutie van seks. De voordelen hebben niet altijd met voortplanting te maken, en dat geldt voor bijna alle organismen. En verrassend genoeg zijn er ook baten voor individuen. Je leest er alles over in de nieuwe Eos.
