Denkbeeldig consumeren

Wat doet u watertanden? Chocolade? Biefstuk? Of misschien gaat uw voorkeur wel uit naar verse vis of appelgebak. Kies het voedsel dat uw smaakpapillen streelt en denk er enkele seconden aan. Wat gebeurt er nu? Waarschijnlijk loopt het water u enigszins letterlijk in de mond en krijgt u meer trek dan voorheen in de lekkernij van uw keuze.

Bedenk nu wat er gebeurt als u werkelijk tien of twintig happen van al dat heerlijks zou nemen. Door het voedsel te eten zal uw trek gaandeweg afnemen, want uw verlangen naar het eten raakt langzaamaan verzadigd. De geur zal minder verleidelijk zijn dan tevoren en ook de aanblik van het heerlijks zal zijn kracht verliezen.

Wetenschapper Carey Morewedge en haar collegae zetten deze zaken op een rijtje en kregen een lumineus idee. Als het zo is dat het zien van lekker eten je verlangen opwekt, als je verlangen afneemt na een aantal happen van de lekkernij en het ook zo is dat even denken aan lekker eten je trek opwekt, dan zou het volgens dezelfde parallel ook wel eens zo kunnen zijn dat het volstaat om je voor te stellen dat je herhaalde malen iets eet om je verlangen naar het eten te stillen. Ze onderzochten hun hypothese in vijf verschillende experimenten.

In een eerste experiment lieten ze een deel van de proefpersonen zich voorstellen om 30 keer achter elkaar een M&M in hun mond te stoppen en op te eten, terwijl anderen zich moesten voorstellen dat ze 3 keer een M&M aten. Proefpersonen in de controleconditie kregen de opdracht om zich drie of 30 keer achter elkaar voor te stellen dat ze een munt in een machine staken. Die laatste taak werd als controleconditie gekozen omdat ze ongeveer dezelfde motorische handelingen vereist als het opeten van een M&M.

Vervolgens mochten alle proefpersonen zoveel M&M’s uit een schaal eten als ze wilden. Het bleek dat de proefpersonen die zich hadden voorgesteld 30 keer een M&M te eten minder M&M’s aten dan de proefpersonen die het zich drie keer hadden voorgesteld of degenen in de controlecondities die het zich helemaal niet hadden voorgesteld.

Uzelf inbeelden dat u bepaald voedsel eet, kan ervoor zorgen dat u het daadwerkelijk minder gaat eten. Uw verbeelding heeft directe gevolgen voor uw handelen.

Vervolgexperimenten toonden aan dat je je echt moet inbeelden dat je de M&M’s eet en niet alleen maar aan M&M’s moet denken, want van die gedachte lijk je alleen maar meer trek te krijgen. Ook moet je het denkexperiment voor iedere lekkernij apart uitvoeren, want vervolgonderzoek toonde aan dat als je je inbeeldt om M&M’s te eten je hierdoor niet minder trek krijgt in bijvoorbeeld cheddar. Wil je daar minder trek in krijgen, dan zul je je moeten voorstellen dat je heel veel stukjes cheddarkaas eet. Ook bleek dat je door denkbeeldige consumptie je eten niet minder lekker gaat vinden, maar dat je er gewoon tijdelijk minder trek in krijgt.

Toen ik dit alles las, dacht ik: dat is mooi onderzoek waar we iets mee kunnen in onze strijd tegen de kilo’s of met onze lust naar ongezond eten. Jezelf herhaalde malen inbeelden dat je bepaald voedsel eet, kan er dus voor zorgen dat je dat voedsel ook daadwerkelijk minder gaat eten. Je verbeelding heeft dus directe gevolgen voor je handelen. Lijnen of gezonder eten door gebruik te maken van je beeldend vermogen is mogelijk.

Misschien kunnen we hier nog wel meer mee. Want als uw verbeelding directe gevolgen heeft voor uw handelen, dan kunt u dit mechanisme misschien ook wel inzetten als wapen tegen uw begeerte naar andere dingen die u kunnen schaden, zoals alcohol, sigaretten, gokken of andere zaken die uw geluk en gezondheid niet bevorderen. Eén keer aan de consumptie van het begeerde denken doet de begeerte toenemen, maar zich herhaalde malen het consumeren van het verlangde inbeelden doet dit verlangen afnemen. Laat het maar even goed tot u doordringen – misschien dat u er iets mee kunt.

Bron: Science. 2010 Dec 10; 330(6010):1530-3. doi: 10.1126/science. 1195701. Thought for food: imagined consumption reduces actual consumption. Morewedge CK, Huh YE, Vosgerau J.