Vijfendertig jaar geleden was ik met mijn half-Belgische identiteit een uitzondering in de lagere school. Vandaag heeft, in een stad als Antwerpen, driekwart van de kinderen buitenlandse roots.
De seksuele opvoeding die ik op school kreeg, bestond uit ‘man-vrouw-penetratie-zwangerschap’ (en hoe die te voorkomen). Over homoseksualiteit werd niet gesproken, non-binair zijn was al helemaal out of the question. Vandaag komt mijn zoon thuis met het verhaal dat een klasgenoot zich voor de hele groep geout heeft als transjongen. Hij kijkt er niet echt van op.
Diversiteit zorgt voor rijkdom en maakt veel mensen gelukkiger: we kunnen openlijk onszelf zijn
De wereld is divers en iedereen is uniek. Dat zit in de 21ste eeuw niet meer alleen vanbinnen, het komt ook meer en meer tot uiting in de maatschappij. Die diversiteit zorgt voor rijkdom en ze maakt veel mensen gelukkiger: we kunnen openlijk onszelf zijn. Ook de Belgische regering weerspiegelt meer en meer die diversiteit, met drie ministers met migratieachtergrond en een transgender. Al zijn er nog ‘mannen van de macht’ die het nodig vinden om een collega ‘Hij is homo’ toe te fluisteren als VRT-journalist Riad Bahri hen een vraag stelt. Maar toch: zij lijken een uitstervend ras.
Tegelijk is al die diversiteit verwarrend, en voor sommigen ook beangstigend. Vroeger lag het veel meer vast wie je kon en moest zijn, niet alleen op het vlak van identiteit maar ook op het gebied van werk en hobby’s. Dat had iets gemakkelijks. Twijfelen aan jezelf en je keuzes hoefde niet. Van anderen wist je meteen wat je kon verwachten. De wereld was voorspelbaar en vertrouwd. Als het tegenviel, hoefde je jezelf dat niet te verwijten, want je volgde de gebaande paden.
Hoe neem je de angst en onzekerheid serieus zonder de maatschappij te verscheuren?
Wie twijfelt aan zichzelf, zoekt zekerheden. Wordt nostalgisch, verlangt terug naar de tijd ‘toen alles nog eenvoudig was’. ‘Make America great again’ (Donald Trump), ‘Eerst onze mensen’ (Tom Van Grieken) of ‘Nederland weer van ons’ (Geert Wilders). Het zijn slogans die op dat verlangen inhaken. Tegelijk duwen ze de mensen weg die ‘niet bij de club’ horen. Het werkt radicalisering – aan beide kanten – in de hand. Hoe neem je die angst en onzekerheid serieus zonder de maatschappij te verscheuren? Dat is de vraag van één miljoen ...
