De uitbraak van het coronavirus bracht de virologie in een ongeziene stroomversnelling. In andere domeinen kwam het onderzoek on hold te staan. Op welke manieren heeft de pandemie het wetenschapsbedrijf hertekend?
Foto: Toen Princeton University tijdelijk experimenten verbood, bleef specialist Gordon Gray voeding prepareren om de fruitvliegjes in leven te houden.
De coronapandemie werkt nu al een jaar door in alle lagen van de samenleving. Ook het wetenschapsbedrijf wordt erdoor beïnvloed. ‘De eerste twee maanden van de lockdown was de impact het grootst’, zegt KU Leuven-vicerector Reine Meylaerts. ‘Toen geraakten onderzoekers nauwelijks in hun lab, tenzij om de dieren in het animalium te monitoren of celculturen te bestuderen. ‘Het was een experimentluwe periode.’
Dat beaamt ook Marc Peeters, diensthoofd Oncologie aan het UZ Antwerpen en gewoon hoogleraar aan de UAntwerpen. ‘Experimenten moesten worden uitgesteld, individuele onderzoeken liepen drie à vier maanden achterstand op.’ Elders klinkt het dat niet elk experiment zomaar op elk moment kan worden hernomen. Het kan de continuïteit in de resultaten ondermijnen.
Volgens Meylaerts was de pandemie vooral voor vrouwelijke wetenschappers ongenadig. ‘Wie thuis zat met kleine kinderen moest rekening houden met die bijkomende factor. Het aantal ingediende papers is gestegen tijdens de lockdown, maar de overgrote meerderheid kwam van mannelijke onderzoekers. Dat genderaspect van de coronacrisis mogen we niet onderschatten.’
Uiteindelijk zal deze periode ook positieve effecten hebben gehad voor het wetenschappelijk bedrijf. ‘Studies worden nu veel sneller gedeeld op open platformen’, zegt Meylaerts. ‘Je mag zeker stellen dat het hele wetenschapsbedrijf opener is geworden. Die evolutie was al bezig, maar werd nu door covid-19 versneld. Never waste a good crisis, wist Churchill al.’
Het volledige artikel lees je in de nieuwe Eos. Die ligt vanaf donderdag 18 februari in de winkel, of bestel je online in onze tijdschriftenwinkel.
