Een muzikaal brein werkt anders

Without a song or a dance, what are we? ABBA stelde de vraag al in 1977. Een recent onderzoek besloot nog een stapje verder te gaan. Drie neurowetenschappers – en tevens muzikanten – hebben onderzocht hoe het menselijk brein muziek probeert te begrijpen. In tegenstelling tot vorig onderzoek over het verwerken van muziek in het brein, betrok huidig onderzoek meerdere muziekgenres en mat het zowel de breinactiviteit van muzikanten als van niet-muzikanten tijdens het luisteren naar muziek.

Door een muzieknummer op te delen in verschillende segmenten, wordt het voor ons brein logischer om structuur te vinden en overgangen te identificeren in het nummer. Zo trachten onze hersenen betekenis te geven aan de muziek en in te schatten hoe het muzieknummer verdergaat. Tijdens de overgang tussen die verschillende segmenten moeten de hersenen zich aanpassen. Die reactie vanuit onze hersenen vindt plaats omdat het brein net minder kan inschatten wat zal volgen en de onzekerheid dus toeneemt.

Dit aanpassingsproces werkt anders bij muzikanten dan bij niet-muzikanten, volgens de onderzoekers. Zij hebben in een fMRI-experiment het brein van 18 muzikanten en 18 niet-muzikanten gescand terwijl de proefpersonen aan het luisteren waren naar drie muzieknummers uit drie verschillende genres. Muzikanten met jarenlange ervaring in theorie en praktijk konden de muziek beter inschatten en waren meer vertrouwd met muzikale regelmatigheden dan niet-muzikanten. Muzikanten gebruikten bovendien eerder gespecialiseerde netwerken voor auditieve verwerking in het brein, bijvoorbeeld door zich in te beelden dat ze een instrument bespelen wanneer ze een nummer horen. Niet-muzikanten hanteerden een breder en meer algemeen netwerk om de muziek te verwerken en het vervolg te proberen inschatten. Hieruit besloten de onderzoekers dat kennis en expertise verwerven als muzikant de manier van geluiden verwerken en voorspellen kan vormen en verfijnen.