Als mensen zijn wij sociale dieren. Wij hebben er nood aan om ons verbonden te voelen met anderen. Wanneer we ons niet verbonden voelen met anderen of meer geïsoleerd zijn van anderen dan kan er het pijnlijke gevoel van eenzaamheid ontstaan.
En laten we nu meer geïsoleerd van elkaar leven dan ooit tevoren. Door de covid-19 pandemie zijn vele landen, inclusief België, in lockdown gegaan tijdens de lente van 2020. We zien onze vrienden en familie minder vaak (of niet), kunnen onze hobby’s niet of beperkt uitvoeren, we kunnen niet naar school of naar het werk zoals het vroeger was. Die isolatie is dan misschien wel goed om de verspreiding van het virus in te perken, maar steeds vaker komen er stemmen op dat onze mentale gezondheid het hierdoor zwaar te verduren heeft. Tele-onthaal, bijvoorbeeld, geeft aan meer en meer telefoontjes te krijgen van mensen die zich eenzaam voelen.
Het is hoopgevend dat we ons weer snel verbonden voelen met anderen zodra we weer 'mogen'
Maar wat zegt onderzoek nu over eenzaamheid in het coronatijdperk? Verschillende studies tonen aan dat zowel kinderen, jongeren, als volwassenen aangaven zich eenzamer te voelen tijdens de lockdown van de lente dan voorheen. Toch zijn er enkele lichtpuntjes. Het lijkt er immers op dat we weerbaarder zijn dan we denken. Er is dus wel degelijk een toename in eenzaamheid vastgesteld, maar als we de cijfers meer in detail bekijken, lijkt deze toename niet énorm groot te zijn. Bovendien is het ook erg hoopgevend dat deze toename in eenzaamheid niet blijft doorzetten en ook weer ophoudt. Zo zouden we ons vooral in de eerste weken van de lockdown eenzamer gevoeld hebben, maar verminderde dit gevoel van eenzaamheid ook weer met de tijd. Wanneer de maatregelen weer versoepeld werden, zien we ook dat de verhouding kinderen die aangeeft ‘erg eenzaam’ te zijn kleiner werd. Het is heel positief dat die eenzaamheid niet blijft voortduren nadat we elkaar weer wat meer mogen zien. Het is immers wanneer eenzaamheid langdurig aanhoudt, dat het problematisch wordt en samenhangt met een waaier van mentale en fysieke gezondheidsproblemen.
Laten we ook nu tijdens deze tweede coronagolf elkaar niet uit het oog verliezen
Ondertussen zijn we natuurlijk al weer wat verder en zijn we ons voor de tweede keer aan het afzonderen van onze vrienden, familie, en collega’s. Gelukkig kent onze samenleving talrijke technologische mogelijkheden om toch nog met elkaar verbonden te blijven. Laten we die ook voluit benutten en opteren voor physical distancing in plaats van social distancing.
Voel jij je soms eenzaam? Dan is het belangrijk hierover te kunnen praten. Je kan terecht bij tele-onthaal of Awel om te chatten of bellen.
Dit artikel werd geschreven door Flore Geukens, doctoraal onderzoeker aan KU Leuven.
Dit blogbericht verschijnt ook op https://opgroeienblog.wordpress.com/.
Referenties:
Bu, F., Steptoe, A., & Fancourt, D. (2020). Who is lonely in lockdown? Cross-cohort analyses of predictors of loneliness before and during the COVID-19 pandemic. Public Health. https://doi.org/10.1016/j.puhe.2020.06.036
Buecker, S., Horstmann, K. T., Krasko, J., Kritzler, S., Terwiel, S., Kaiser, T., & Luhmann, M. (2020). Changes in daily loneliness during the first four weeks of the Covid-19 lockdown in Germany. Preprint. https://psyarxiv.com/ytkx9/
Idoiaga Mondragon, N., Berasategi Sancho, N., Dosil Santamaria, M., & Eiguren Munitis, A. (2020). Struggling to breathe: A qualitative study of children’s wellbeing during lockdown in Spain. Psychology & Health. https://doi.org/10.1080/08870446.2020.1804570
Heinrich, L. M., & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical Psychology Review, 26(6), 695-718. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2006.04.002
Killgore, W. D. S., Cloonan, S. A., & Taylor, E. C. (2020). Loneliness: A signature mental health concern in the era of COVID-19. Psychiatry Research. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113117
Lee, C. M., Cadigan, J. M., & Rhew, I. C. (2020). Increases in loneliness among young adults during the COVID-19 pandemic and association with increases in mental health problems. Journal of Adolescent Health, 67, 714-717. https://doi.org/10.1013/j.jadohealth.2020.08.009
Sutin, A. R., Luchetti, M., & Terracciano, A. (2020). Has loneliness increased during COVID-19? Comment on “Loneliness: A signature mental health concern in the era of COVID-19”. Psychiatry Research. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113295
YOUTH onderzoek, Universiteit Utrecht. https://youthonderzoek.nl/2020/09/22/eerste-resultaten-coronavragenlijsten-via-het-youth-onderzoek/
