Empathisch vermogen kan je trainen

Vlot met andere mensen omgaan, vereist dat we ons goed in die anderen verplaatsen. Een vermogen dat we kunnen trainen.

De wetenschappers die dit inlevingsvermogen onderzoeken, kunnen we in twee groepen indelen. De eerste groep is ervan overtuigd dat we door logisch te redeneren achterhalen wat de ander denkt. De tweede groep gaat ervan uit dat dit inleven een aparte functie van ons brein vormt, en dus naast ons logisch denkvermogen bestaat.

Ben Meijering van de vakgroep Kunstmatige Intelligentie van de Rijksuniversiteit Groningen ging experimenteel na welke van die twee groepen het bij het rechte eind heeft. In een eerste experiment liet Meijering proefpersonen een spel spelen. Bij elke zet moesten ze tussen twee mogelijkheden kiezen, en daarbij anticiperen op de volgende zet van de tegenstander – in dit geval een computer. De proefpersonen bleken maar één zet vooruit te denken, maar toen Meijering suggereerde dat ze zich in de tegenstander moesten verplaatsen, hielden ze plots meer rekening met de tegenzetten. Meijering besluit daaruit dat we sociale vaardigheden, zoals het inlevingsvermogen bij onderhandelen, kunnen trainen.

In een tweede experiment bouwde Meijering in het spel een mechanisme in, waardoor het de laatste zet telkens op een logische manier uitvoerde. De onderzoeker zag hoe de menselijke spelers verschillend reageerden op de situatie mét en zonder dat mechanisme. Zij conclusie luidt dat logisch redeneren alleen niet volstaat om onszelf in een ander te verplaatsen. (fvb)