Geluk maakt niet gelukkig

Het onderzoek peilde naar de perceptie van emoties bij tienduizend proefpersonen uit alle leeftijdscategorieën. Ze kregen computergegenereerde beelden voorgelegd van gezichtsuitdrukkingen. Daarbij moesten ze verschillende gradaties aangeven van drie grote gevoelens: angst, woede en geluk. Hoe bang was de man of vrouw op het beeld volgens hen? Hoe boos? En hoe goed voelde hij of zij zich in de wereld?

De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het vakblad Journal of Experimental Psychology. Kort samengevat: we kunnen die drie emoties het meest accuraat inschatten rond ons dertigste. Daarvóór zijn we het scherpst op angst en woede. Onderzoekster Laura Germine (Massachusetts General Hospital / Harvard Medical School): ‘Op zich is dat logisch, natuurlijk. Denk zelf maar eens terug aan je puberteit. Je vond wellicht ook alles en iedereen vreselijk en vijandig. Maar hoe komt dat? Bekeken vanuit de cognitieve neurowetenschap: omdat je vermogen stijgt om sociale afkeuring en verwerping te detecteren, naarmate die voor jezelf zwaarder weegt.’

Net het omgekeerde gebeurt volgens haar onderzoek aan de spiegelkant van de dertigjaarmijlpaal: ‘Naarmate je ouder wordt, neemt je vermogen af om op het eerste gezicht woede en angst te identificeren. Dat lijkt nogal wiedes, want ons fysiek en cognitief waarnemingsvermogen daalt met de jaren. En dat klopt ook, maar het verklaart nog niet waarom dat niet opgaat voor je perceptie van geluk. Ons onderzoek toonde namelijk aan dat die tot je zeventigste op hetzelfde niveau blijft.’

‘Daardoor slaat de balans door naar die kant, en zie je alles door de bekende roze bril. En dat weerspiegelt zich vervolgens in onderzoeken die naar je emotionele beleving peilen. Je geeft overwegend aan dat de wereld je toelacht, omdat je angst en woede minder scherp waarneemt. Of draai het om: je filtert meer geluk uit het cognitief-emotionele totaalpakket, maar daarom ben je niet noodzakelijk fundamenteel gelukkig.’