Wat als we drugs, net als andere verslavende middelen als alcohol en tabak, zouden legaliseren om er zo beter grip op te krijgen? Deze vraag beantwoorden steeds meer specialisten positief.
Indien het vandaag werd uitgevonden, zou alcohol nooit op de markt komen. Die boutade hoor je wel vaker bij gezondheidsexperts. Ze verwijzen daarmee naar de schadelijkheid van het product, ook bij matig gebruik. Alcohol is een stille doder die zowat elk orgaan aantast. Hij zorgt ook voor heel wat menselijke nevenschade en overlast. Toch zal je geen beleidsmaker horen pleiten voor een alcoholverbod. Daarvoor maakt het goedje te veel onderdeel uit van ons sociale leven. Naast een commercieel product – de industrie lobbyt stevig – is het ook een cultuurproduct. Alcohol is overal aanwezig, makkelijk verkrijgbaar én volstrekt legaal.
Dat is niet altijd en overal zo geweest. Tijdens de drooglegging in de jaren 1920 werd de productie en verkoop van alcohol in de VS verboden. De maatregel bleek zijn doel te missen. De Amerikaanse maffia met Al Capone op kop specialiseerde zich in illegale handel en kreeg vleugels. Mensen bleven illegaal consumeren en gingen vaak zelf sterkedrank stoken, met extra gevaar voor de gezondheid.
Wat als we drugs, net als andere verslavende middelen als alcohol en tabak, zouden legaliseren om er zo beter grip op te krijgen? Deze vraag beantwoorden steeds meer specialisten positief, zo blijkt uit ons coververhaal. In de media draait de discussie al te vaak rond criminaliteit. Die wordt inderdaad steeds zichtbaarder, met de granaatexplosies in Antwerpen en de brutale moorden in Nederland. Maar met de repressieve aanpak van de war on drugs blijft het vechten tegen de bierkaai. Met legalisering ontneem je de lucratieve handel aan criminele organisaties. Je kunt ook beter inzetten op preventie en schadebeperking.
‘Zonder verbod kun je meer invloed uitoefenen op het gebruik’ psychiater Frieda Matthys
‘Ik heb lang gedacht dat drugs legaliseren een slechte zaak was. We hadden al genoeg problemen met alcohol. Maar zonder verbod kun je meer invloed uitoefenen op het gebruik’, zegt psychiater Frieda Matthys in de nieuwe Eos. Ze is niet de enige verslavingsexpert die de afgelopen jaren haar mening bijstelde. Iets toelaten betekent geen vrijgeleide voor ongebreideld gebruik, maar door te verbieden kun je geen gedrag sturen.
Bovendien verhinderen de illegale productie en handel een fatsoenlijke kwaliteitscontrole, en die wordt steeds urgenter. Verschillende drugs werden de voorbije jaren krachtiger. Het THC-gehalte in cannabis nam bijvoorbeeld gestaag toe, en daarmee steeg ook het risico op psychoses. Gebruikers moeten dat zelf maar uitvissen.
Er zal nog veel water (met cocaïnesporen) door de Schelde stromen eer politici cannabis, lsd of xtc legaliseren. De praktische organisatie van de drugsverkoop – mét een verbod voor minderjarigen – is alvast een heikel punt. Een mogelijk spoor is verkooppunten oprichten die gerund worden door de overheid – een beetje zoals dat in Scandinavische landen met alcohol gebeurt. De inkomsten gaan naar de staat, de identiteit wordt gecheckt en de klinische omgeving zonder reclame verleidt niet om meer te kopen dan nodig. De vraag is of landen met een minder sterk overheidsapparaat hun onderdanen de nodige discipline kunnen opleggen. Het komt erop aan de zwarte markt zo klein mogelijk te houden.
