Helpt alcohol het geheugen?

Binnenkort starten de herexamens weer. In de resultaten van een Brits onderzoek ligt een opvallende tip voor wie moeite heeft met het onthouden van de vele leerstof. Alcohol drinken zou het geheugen helpen om de leerstof te verwerken. Een opmerkelijk advies dat professor Rik Vandenberghe, neuroloog aan het UZ Leuven, wil nuanceren.

'Dit effect is al sinds de jaren 70 bekend. Alcohol kan helpen om nieuwe informatie te onthouden doordat hij inwerkt op de fase tussen het studeren en het terug oproepen van de leerstof. In die fase wordt de nieuwe informatie naar het langetermijngeheugen verplaatst. Dit noemen we de consolidatiefase. Ook al denken we zelf niet meer aan de leerstof nadat we de boeken neerleggen, onze hersenen zijn volop bezig met het verwerken ervan. De hippocampus, het centrum van ons geheugen, voert dan allerlei wijzigingen door. Hij schrijft de nieuwste informatie weg.'

En hoe kan alcohol daar dan bij helpen? 'Hierover bestaan verschillende hypothesen. Een lage dosis alcohol zou een stimulerend effect hebben op de hippocampus, hij kan er zijn werk beter door doen. Verder is alcohol ook een bron van voldoening of plezier voor veel mensen. Deze positieve gevoelens kunnen de hippocampus gunstig beïnvloeden. Ten slotte denken wetenschappers ook dat door het drinken van alcohol nieuwe gegevens minder plaats krijgen in de hersenen. De leerstof die al aanwezig was, haalt daar voordeel uit.'

Moeten studenten nu massaal alcohol in plaats van energiedrankjes inslaan voor het begin van de blok? 'Neen, het gunstig effect treedt enkel op bij een lage dosis alcohol. Uit studies blijkt dat 0,04 tot 0,06 promille een positief effect heeft. Uiterst weinig dus, voor een man is dit iets meer dan een half pintje. In de Britse studie concludeert men dat hoe meer iemand drinkt, hoe beter hij iets zal onthouden. Dit moet met een korrel zout worden genomen want overmatig gebruik van alcohol is sowieso nadelig voor het geheugen. Die nadelige effecten treden vooral op in de fase waarin we iets leren of wanneer we het weer willen oproepen. Alcohol drinken tijdens het studeren of nog beter tijdens het maken van een examen is daarom geen goed idee.'