Hoe vaker we een optreden of boek beoordelen, hoe minder kritisch we worden
13 maart 2018 door ABAls je een reeks beoordelingen geeft, is de laatste makkelijker om te maken dan de eerste. Hierdoor zijn beoordelingen positiever aan het einde van de reeks.
Hoe vaker je een oordeel geeft over een soortgelijk item, neem een dansoptreden, hoe makkelijker dat gaat. Het gemak dat erin sloop, schrijven we onbewust toe aan de dansvoorstelling. Daarom geven we de laatste voorstelling een hoger cijfer dan de eerste, concluderen Amerikaanse onderzoekers.
De wetenschappers van de University of Virginia voerden drie experimenten uit om deze conclusie te trekken. Eerst onderzochten ze de beoordelingen van drie juryleden uit het programma Dancing With The Stars. Het ging om 5511 ratings uit 20 seizoenen. Hieruit bleek dat gemiddeld gezien de scores per seizoen stegen. De onderzoekers controleerden of dit niet te maken had met de kwaliteit van de dansers. Dat bleek niet het geval.
Het tweede experiment vond plaats op een grote universiteit in de Verenigde Staten. Hier bleek dat de cijfers van de studenten stegen naarmate de tijd vorderde. Het ging hier om cijfers van opeenvolgende onderdelen van hetzelfde vak. De onderzoekers controleerden voor vaardigheden van de leerkracht en prestatie van de leerling, maar die bleken niet te zijn gestegen.
Het laatste experiment vond plaats in een meer gecontroleerde omgeving. Proefpersonen beoordeelden voor twee weken lang, elke dag een verhaal. Wat bleek? Elk verhaal kreeg een positievere score dan het verhaal van de vorige dag. Proefpersonen gaven ook aan dat het makkelijker en leuker werd in de loop der tijd om een verhaal te beoordelen. De deelnemers kregen de verhalen in verschillende volgordes aangeboden.
Hoewel het effect klein is, komt het wel terug in verschillende contexten, schrijven de wetenschappers in het vakblad Psychological Science. Bovendien komen deze beoordeling in het alledaagse leven vaak voor. Denk aan het aannemen van een nieuwe werknemer, en het beoordelen van prestaties van collega’s of leerlingen. Daarom is het belangrijk dat mensen zich bewust worden van dit fenomeen. Mogelijk moeten er voor zulke reeksen van beoordelingen duidelijkere instructies komen, aldus de wetenschappers.
