Niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook bij ons raken duizenden mensen verslaafd aan krachtige pijnstillers. Overdosissen opioïden eisen ook in België en Nederland jaarlijks doden. ‘Ik ging door een hel om af te kicken’, getuigt Sofie*.
Spierpijn, vermoeidheid en hoofdpijn plaagden Sofie* (58) al een hele tijd. Fibromyalgie, luidde de diagnose. Tegen de pijn kreeg ze paracetamol met codeïne – een opiaat - voorgeschreven. ‘Ik kreeg er vreemd genoeg energie van. Na een tijdje kon ik niet meer zonder. Zodra de wekker afliep, nam ik twee tabletten in om mijn dag te kunnen beginnen. Rond een uur of tien nam ik mijn tweede dosis, op het werk. Omdat ik wist dat het een krachtig middel was, heb ik me rigoureus gehouden aan wat me was voorgeschreven, namelijk vier keer twee tabletten per dag.’
Sofie kreeg makkelijk nieuwe voorschriften. Sterker nog: toen ze depressief raakte en bij een psychiater aanklopte, liet die haar overschakelen op methadon. Een nog veel krachtigere opioïde. ‘Hij zei dat ik voor nieuwe voorschriften gewoon bij de huisarts kon aankloppen. En dat deed ik ook. Zij heeft daar nooit vragen over gesteld. Ik had het maar te vragen, en ze gaf me een voorschrift. Toen ik last kreeg van nevenwerkingen verhoogde ze zelfs mijn dosis.’
Uiteindelijk nam Sofie 120 milligram methadon per dag. ‘Ik liep er als een zombie bij, maar had dat zelf niet door. Mijn darmwerking was door de medicatie zo verstoord dat ik maar om de negen dagen naar het toilet kon.’
‘Mijn man drong meermaals aan dat ik met die pillen moest stoppen, maar ik wuifde dat altijd weg. Dankzij mijn medicatie kan ik werken en het huishouden doen, dacht ik. Is het dan zo erg dat ik geregeld overdag slaap? Pas toen ook mijn zoon aandrong, heb ik de klik gemaakt.’
'Pas in het verslavingscentrum hoorde ik over alle risico's van opïoiden'
In 2013 – negen jaar nadat ze opioïden ging gebruiken – liet Sofie zich opnemen in een psychiatrisch centrum om van haar opioïdenverslaving af te raken. ‘Pas daar hoorde ik voor het eerst over alle risico’s van opioïden.In tien weken tijd moest mijn gebruik naar nul. Ik moest niet alleen stoppen met methadon, maar ook gedeeltelijk met de antidepressiva en de kalmeermiddelen die ik nam. Ik ging door een hel. Wekenlang kon ik alleen fruit en yoghurt binnenkrijgen. Ik viel dertig kilogram af. Ik stond stijf van de stress, kon niet slapen, had hartkloppingen, zweetaanvallen en mijn bloeddruk kende hoge pieken en dalen. Maar: het is me gelukt. Vreemd genoeg ben ik naar huis gegaan zonder pijn. Mijn spierpijn was verdwenen, terwijl ik me voordien bij het opstaan jarenlang een tachtigplusser heb gevoeld.’
Sofie raakt intussen al zes jaar geen opioïden meer aan, hoewel de spier- en rugpijn zijn teruggekeerd. ‘Mijn pijn hangt voor een stuk samen met stress. Daarom zou ik graag naar een psycholoog gaan, maar dat wordt niet terugbetaald en dus kan ik me dat helaas niet permitteren. Ook fysiotherapie wordt trouwens maar voor een beperkt aantal behandelingen deels terugbetaald. Maar het gaat relatief goed. Ik doe dagelijks oefeningen, neem voedingssupplementen, een antidepressivum voor mijn zenuwpijn en af en toe paracetamol, op advies van mijn nieuwe huisarts en psychiater. Verder probeer ik zo veel mogelijk te bewegen en voldoende te slapen. Inmiddels ben ik nog één keer in aanraking gekomen met opioïden. Ik kreeg een hoestsiroop voorgeschreven met codeïne toen ik een bronchitis had. Die heb ik met een heel bang hart genomen. Gelukkig bleef het verslavende effect toen uit.’
*Sofie is niet de echte naam van de getuige.
Lees ook: Vijf vragen en antwoorden over opioïde pijnstillers - Opioïde pijnstillers zijn in opmars. Dat is niet zonder gevaar, want bij langdurig gebruik is er kans op verslaving. Mogen we ze nog wel gebruiken?
