Kinderen in tehuis reageren heftiger op stress

Het stresssysteem van Roemeense instellingskinderen verandert voor de rest van hun leven.

Kinderen die opgroeien in een tehuis hebben een andere stressreactie dan kinderen die opgevoed worden in een pleeggezin, zo blijkt uit een Amerikaanse studie. Katie McLaughlin (University of Washington, VS) en haar collega’s onderwierpen 138 Roemeense kinderen aan stresserende taken. Ongeveer een derde van hen zat al bijna hun hele leven in een instelling, een ander derde was uit het tehuis gehaald en bij een pleeggezin ondergebracht toen ze tussen zes maanden en tweeënhalf jaar oud waren. Nog eens zoveel kinderen waren gewoon bij hun eigen ouders opgegroeid, en vormden de controlegroep.

De kinderen, die allemaal ongeveer dertien jaar waren op het moment van de studie, moesten vier taken uitvoeren. Bij de eerste kregen ze te horen dat leeftijdsgenoten hen afwezen. Vervolgens moesten ze een toespraak geven waarbij ze negatieve feedback kregen. Daarna moesten ze uit het hoofd rekenen, waarbij ze bij een fout telkens opnieuw moesten beginnen, en ten slotte speelden ze een computerspelletje dat correcte reacties vaak als fout registreerde. Tijdens dat ‘rondje pesten’ maten de onderzoekers de hartslag van de kinderen en via een speekselstaal analyseerden ze hoeveel van het stresshormoon cortisol ze aanmaakten.

De kinderen uit de tehuizen lieten heftige reacties zien: ze hadden een hogere hartslag en meer cortisol dan de andere kinderen. De kinderen met pleegouders vertoonden dezelfde reactie als de controlegroep, vooral degenen die voor hun tweede verjaardag het tehuis hadden verlaten. Dat het een met het ander te maken heeft, is hoogst waarschijnlijk, want welke kinderen pleegouders kregen en welke niet, bepaalden de onderzoekers willekeurig. Ook corrigeerden de onderzoekers de resultaten onder meer op puberteitskenmerken.

De zorg die kinderen krijgen als baby en peuter kan de ontwikkeling van het stressresponssysteem beïnvloeden, concluderen de auteurs in het vakblad PNAS. En dat systeem is vermoedelijk bijzonder kwetsbaar tijdens de eerste twee levensjaren. (lg)