Hoe ga je om met vrienden die in complottheorieën geloven? De Nederlandse psycholoog Vittorio Busato komt in een loyaliteitsconflict terecht: ‘Je was bij die demonstratie? Dan stel ik onze afspraak voor vanavond toch even uit’.
Mijn telefoon trilt. Een appje van X, al eeuwen een van mijn beste vrienden.
‘Goeie opkomst op het Museumplein!’
Ik woon daar niet ver vandaan. Buiten had ik al sirenes en helikopters gehoord. Ik zet de plaatselijke zender AT5 op en zie dat er een grote demonstratie tegen het kersverse demissionaire kabinet en het coronabeleid gaande is. Naar schatting tweeduizend mensen zijn aanwezig. Mensen houden protestborden op met teksten als ‘Landverraders’, ‘Dictatuur’ en ‘Stop de lockdown’. Mondkapjes en afstand houden zijn zo te zien weinig populair. ‘We staan hier uit liefde,’ zegt een demonstrant tegen een verslaggever. Een man die beweert homeopathisch arts te zijn, oreert dat ze hier in het land mensen aan het vermoorden zijn met vaccins. Op de vraag van de verslaggever hoe het dan zit met al die coronapatiënten op verpleegafdelingen en IC’s antwoordt hij dat hij zich niets laat wijsmaken. ‘Er ligt niemand op de IC. De artsen faken alles. Voor iedere patiënt krijgen ze 20.000 euro.’
Ik frons mijn gezicht. Ik houd van de vrijheid van meningsuiting, iedereen mag kritiek leveren, graag zelfs, maar aperte leugens haat ik.
‘Sta jij er ook tussen?,’ app ik mijn vriend terug.
‘Uiteraard!’
We discussiëren wel vaker over corona. We staan er wat anders in, zeg maar. Hij vindt dat ik mijn oren teveel naar de mainstream media laat hangen, ik vind hem teveel neigen naar complottheorieën. Maar goed, als vrienden hoef je het niet met elkaar eens te zijn. Bovendien heeft hij onnoemelijk veel krediet bij me, hij staat altijd voor me klaar. Toen mijn vrouw hoogzwanger was en ik haar telefonisch vanaf mijn werk in Utrecht niet kon bereiken (naar later bleek door een storing van haar provider), kreeg ik een paniekaanval. Ik rende naar het station en jankend belde ik hem op of hij alvast bij mij thuis kon kijken.
‘Ik ben geen virusontkenner. Er wordt op die demonstratie geen afstand gehouden’
Even aarzel ik, voel een loyaliteitsconflict. Later die dag zou hij langskomen, zoals wel vaker op zondag en altijd tot groot genoegen van mijn zoontje: ‘Spelen!’ We bestellen meestal een pizza, drinken een paar whisky’s, kijken Studio Sport – die avond met nota bene de klassieker Ajax-Feyenoord op het programma.
‘Hmm, dan stel ik onze afspraak voor vanavond toch even uit,’ app ik.
‘Ik zie de logica niet.’
‘Ik ben geen virusontkenner. Er wordt op die demonstratie geen afstand gehouden.’ Om eraan toe te voegen: ‘Ik houd me nu eenmaal grotendeels wél aan die gedragsregels. En zeker massabijeenkomsten mijd ik bewust.’
‘Maar dit is in de open lucht!,’ probeert X nog.
Voor mijn argument dat ik ook voor mijn zoon en vrouw geen onnodig risico wil lopen, is hij wel gevoelig.
‘Goed. Laat maar weten wanneer mijn quarantaine voorbij is.’
Een dag later lees ik in Het Parool een verslag van de illegale demonstratie die met waterkanon, Mobiele Eenheid (ME) en wapenstok is beëindigd. In totaal zijn 143 arrestaties verricht. Eén zinnetje blijft hangen: ‘Een politiepaard is gewond geraakt door klappen met een verboden ploertendoder.’
Ik app mijn vriend.
‘Dat was ik niet,’ antwoordt hij per ommegaande. Alsof ik ook maar één moment gedacht heb dat hij dat gedaan zou kunnen hebben. Natuurlijk niet, het bezoedelt voor mij alleen maar meer zijn aanwezigheid op die demonstratie.
Even later een mail: ‘Je denkt toch niet dat dat vaccin er is voor onze gezondheid? Het is om je het biometrische paspoort door je strot te duwen dat je binnenkort overal voor nodig hebt.’
‘Ben het totaal oneens met je,’ reageer ik. ‘Binnenkort moeten we maar een whisky’tje extra drinken.’
