Synesthesisten zien vaak kleuren als ze bepaalde woorden of letters lezen. Dat zicht blijkt te zijn beïnvloed door magneetletters uit de kinderjaren.
Zowat een op de tienduizend mensen bezit een bijzonder talent: ze verbinden zintuigen als de reukzin of de smaak aan het zien en lezen van bepaalde woorden of letters. Of ze verbinden automatisch kleuren aan welbepaalde letters – die laatste vorm van ‘synesthesie’ (want zo heet dit talent) komt het vaakst voor.
Wetenschappers zijn er nog altijd niet uit over wat nu precies die zintuiglijke vermenging veroorzaakt. Maar er zijn aanwijzingen dat de vorm waarin die vermenging zich manifesteert, wordt beïnvloed door omgevingsfactoren. Dat heeft een groep Amerikaanse psychologen nu nog maar eens aangetoond met behulp van … magneetletters – bekend van op de koelkast.
Niet zomaar de eerste de beste magneetletters, maar wel een setje dat in de jaren zeventig en tachtig van vorige eeuw bijzonder populair was in de Verenigde Staten (en daarbuiten). Het gaat de iconische magneetletters geproduceerd door speelgoedfabrikant Fisher-Price. Het setje van 26 werd zo vaak verkocht dat een hele generatie (geboren tussen eind jaren zestig en begin jaren tachtig) ermee is opgegroeid.
Bij tal van synesthesisten heeft het bewuste setje magneetletters er blijkbaar voor gezorgd dat ze voor altijd afzonderlijke letters van het alfabet verbinden met de kleuren die Fisher-Price er ooit voor heeft bedacht – rood voor de ‘A’, de ‘M’ en de ‘S’, oranje voor de ‘B’, de ‘N’ en de ‘T’, en groen voor de ‘D’, de ‘J’ en de ‘P’ .
De vorsers testten meer dan zesduizend synesthesisten in de VS (online). Meer dan vierhonderd mensen (6 procent) zag de kleuren zoals in de Fisher-Price-set. In de groep die is opgegroeid in de jaren zeventig en tachtig, was dit zelfs meer dan 15 procent. Beide percentages zijn veel hoger dan wat je van een random verdeling zou verwachten.
