‘Mensheid zou aliens welkom heten’

In 1938 droeg acteur en regisseur Orson Welles een hoorspel voor dat geïnspireerd was op H.G. Wells' War of the Worlds, een verhaal over een invasie van aliens. Volgens de berichtgeving brak toen nationale paniek uit. Decennia later bleek dat fel overdreven: maar weinig mensen hadden de uitzending gehoord. 

Hoe zullen we reageren als we te horen krijgen dat er elders in het heelal leven is gevonden? Zullen we vredesduiven sturen, of een regelrechte oorlogsverklaring? En wie zal dat doen – de Verenigde Naties, of eerder Elon Musk? Daarover valt alleen maar te speculeren.

Toch valt er iets te zeggen over de manier waarop we collectief en individueel zouden reageren op het belangrijkste nieuws van de eeuw. In het verleden werden we er immers al meermaals mee geconfronteerd. De voorbije decennia waren er tal van valse meldingen van buitenaards leven, gaande van sporen van uitgestorven micro-organismen tot een compleet ruimteschip. Om over de vele ufo-meldingen nog maar te zwijgen.

Een Amerikaans psycholoog heeft in krantenarchieven enkele van die valse meldingen opgevist en vervolgens geanalyseerd. Hij gebruikte daarbij software om emoties en gevoelens van de geciteerde personen in kaart te brengen. Werden behouden voor de analyse: het nieuws uit 1996 dat er gefossiliseerde resten van bacteriën waren aangetroffen op Mars, de suggestie uit 2015 dat er rond de ster KIC 8462852 een zwerm van satellieten zweefde, en de Belgische ontdekking van aardachtige exoplaneten rond de ster Trappist-1. Dat laatste is natuurlijk waar, al is de definitie ‘aardachtig’ voor interpretatie vatbaar.

In de berichtgeving vond de psycholoog overwegend positieve geluiden terug. Opwinding, en niet angst of onverschilligheid, bleek de gemene deler. Dat was ook zo in een vervolgonderzoek, waarbij de onderzoeker aan meer dan vijfhonderd mensen vroeg hoe ze dachten dat ze zouden reageren op nieuws over aliens. Opmerkelijk: mensen bleken meer open te staan voor buitenaards leven in welke vorm dan ook dan voor synthetisch leven gecreëerd in een menselijk laboratorium op aarde. Onbekend leidt dus niet altijd tot onbemind.