Recent onderzoek toont aan dat sociale media ons niet noodzakelijk meer (of minder) eenzaam maken. Vooral belangrijk is de manier waarop we deze sociale media gebruiken.
Minder eenzaam door sociale media
Als sociale media gebruikt worden om bestaande relaties (zoals vriendschappen) te versterken of om nieuwe relaties aan te gaan, kan dat juist gevoelens van eenzaamheid verminderen. Sociale media worden dan bijvoorbeeld gebruikt om in contact te blijven met vrienden die op dat moment niet in de buurt zijn. Of om nieuwe relaties of vriendschappen aan te gaan.
Sociale media kunnen dus helpen bij het verminderen van eenzaamheid. Het is hierbij wel belangrijk dat die online wereld een aanvulling (en geen vervanging) is van de ‘echte’ wereld. Bijvoorbeeld omdat er een overlap is tussen iemands netwerk (zoals een groep vrienden) online en in de ‘echte’ wereld. Of omdat de vriendschappen die online ontstaan zijn, offline worden voortgezet.
Eenzamer door sociale media
Als sociale media echter gebruikt worden om te ontsnappen uit de ‘echte’ sociale wereld of als sociale media gebruikt worden als een manier om moeilijkheden met offline contact en sociale interacties uit de weg te gaan, kan dat wel leiden tot een toename in eenzaamheid. Dan gaat het bijvoorbeeld om personen die hun contacten en vrienden in het ‘echte’ leven steeds meer verwaarlozen en zich alleen nog maar richten op de online sociale wereld.
Sociale media kunnen leiden tot een toename, maar ook een afname in gevoelens van eenzaamheid.
Sociale media kunnen voor sommige mensen dus helpen bij het verminderen van gevoelens van eenzaamheid, terwijl het voor anderen juist een toename in eenzaamheid tot gevolg kan hebben. Nowland en collega’s toonden deze nuancering in een recent onderzoek aan. In dit onderzoek gaven zij een overzicht van alle studies die tot nu toe uitgevoerd werden over eenzaamheid en sociale media.
Een individuele studie is eigenlijk een puzzelstukje. Pas als je meerdere stukjes bijeen legt en een overzichtje maakt, begint zich een beeld te vormen. Uit dat beeld bleek dat het niet zozeer gaat om het aantal uur dat iemand online is of gebruik maakt van sociale media. Vooral belangrijk in de voorspelling of eenzaamheid nu juist toeneemt of afneemt, is op welke manier sociale media gebruikt worden en waarom.
Dit artikel werd geschreven door Marlies Maes, postdoctoraal onderzoeker FWO aan KU Leuven. Dit blogbericht verschijnt ook op https://opgroeienblog.wordpress.com/.
