Nieuw inzicht in alzheimer

Sommige delen van de hersenen zijn gevoeliger voor alzheimer dan anderen. Dat komt omdat ze opgestapelde eiwitten niet goed opruimen. Wetenschappers ontdekten dat ze kunnen voorspellen welke gebieden gevoelig zijn voor alzheimer, door te kijken naar het DNA.

Bij alzheimer stapelen eiwitten zich op in de hersenen. Die eiwitten komen van nature voor in het lichaam, maar ze vouwen zich op de foute manier op en klitten samen.

‘De oorzaak van alzheimer is niet dat de hersenen overdreven veel van die eiwitten aanmaken. Het probleem is dat bepaalde delen van de hersenen de eiwitten niet voldoende opruimen’, verklaart onderzoeksleider Michele Vendruscolo, chemicus aan de Universiteit van Cambridge. Waarom sommige delen van de hersenen gevoeliger zijn voor alzheimer dan andere, was tot nu toe onduidelijk.

Handtekening

Het team van Vendruscolo ontdekte dat de hersenregio’s die aangetast worden door alzheimer een specifieke genetische handtekening hebben. Dat wil zeggen dat het DNA op die plek anders werkt dan in de rest van de hersenen en niet zorgt voor voldoende opruimers. Zo blijven de overtollige eiwitten zich opstapelen. Die slechte handtekening kan al aanwezig zijn bij gezonde personen, jaren voor de ziekte tot uiting komt.

Hersengebieden met een slechte genetische handtekening kunnen zich minder goed verdedigen tegen de opstapeling van eiwitten. ‘Hoe ouder we worden, hoe slechter het lichaam opgestapelde eiwitten opruimt. Daarom begint alzheimer over het algemeen op latere leeftijd. De ziekte begint in gebieden waar de verdediging tegen opgestapelde eiwitten al zwak was. Als we die verdedigingsmechanismen kunnen stimuleren, helpen we onze hersenen gezond oud te worden.’ De studie is gepubliceerd in Science. (mvdh)