Oogbewegingen doen trauma’s vergeten

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)-therapie. Zo heet de behandeling waarbij oogbewegingen stressvolle gebeurtenissen doen vergeten. Promotieonderzoek van het Radboudumc in Nijmegen heeft nu ontrafeld waarom deze therapie werkt. De amygdala – het hersengebied dat de emotionele herinneringen opslaat – is namelijk inactief op het moment dat je de oogbewegingen maakt. Voor mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) helpt deze therapie om nare herinneringen te vergeten.

Bij de behandeling moeten de patiënten simpele oogbewegingen maken: van links naar rechts door bijvoorbeeld de vingers van de therapeut te volgen. Tegelijk denken de patiënten aan de traumatische gebeurtenis. Doordat de volledige aandacht naar de oogbewegingen gaat, is er minder ruimte om de herinnering opnieuw af te spelen, waardoor je de herinnering sneller vergeet.

In het promotieonderzoek gebruikte onderzoeker Linda de Voogd gezonde proefpersonen, zonder PTSS. Door milde elektrische schokjes toe te dienen of stressvolle filmpjes te tonen, creëerden zij stress. Deze stressvolle gebeurtenissen onthielden de proefpersonen beter dan als zij enkel neutrale plaatjes bekeken (groente of fruit). Dit komt omdat die emotionele geheugenpatronen in de hersenen steeds opnieuw actief zijn. Door de proefpersonen in de MRI scanners te leggen tijdens het maken van oogbewegingen en in rust, zagen zij een onderdrukking van de amygdala wanneer proefpersonen de ogen van links naar rechts bewogen. Bovendien vergaten de proefpersonen de stressvolle herinneringen.

PTSS ontstaat na een traumatische gebeurtenis, bijvoorbeeld het meemaken van een oorlog, een verkeersongeval of verkrachting.  Normaal gezien verdwijnen de emotionele gevolgen van zo’n gebeurtenis na één maand. Als dat niet het geval is, kan er sprake zijn van PTSS. Patiënten hebben vooral last van herbeleving van het trauma. Maar ook andere psychische problemen als angst, somberheid en slaapproblemen kunnen optreden.

Er zijn ook medicijnen die de amygdala onderdrukken. Nu we weten hoe dat simpele oogbewegingen datzelfde effect teweeg brengen, zorgt dat hopelijk voor meer acceptatie van EMDR –therapie.

Linda de Voogt promoveert op 11 mei op haar onderzoek naar het herinneren en vergeten van stressvolle herinneringen.