Pijn lijkt besmettelijk

Medische klachten zonder aanwijsbare oorzaak? Mogelijk zijn ze het gevolg van pijn die wordt overgedragen via onze lichaamsgeur.

Je kunt elkaar pijn doen – mensen zijn hier heel goed in – zonder elkaar aan te raken. Elkaar emotioneel raken is niet eens zo moeilijk. Maar kun je elkaar ook fysiek pijn doen zonder dat de lichamelijke integriteit in het gedrang komt? Nonsens, zouden we denken. Telepathie bestaat niet. Of toch wel?

Amerikaanse medici hebben een nogal onaardig experiment uitgevoerd bij muizen waarbij ze de ene groep aan een reeks pijnen blootstelden en de andere ongemoeid lieten. De twee groepen muizen konden elkaar bovendien niet zien, al stonden hun kooien op niet meer dan een meter afstand van elkaar.

In de ‘pijngroep’ zorgden de onderzoekers bij een aantal muizen voor een overgevoelig centraal zenuwstelsel door ze te laten afkicken van een stevige drugsverslaving. Andere muizen kregen een irriterende stof in hun pootjes gespoten. Daarna gingen de vorsers over tot ‘martelen’: ze testten de overgevoeligheid van de muizen voor pijn met behulp van verschillende, al bij al toch vrij barmhartige methoden. Zo kietelden ze de muizen onder hun pootjes en duwden ze hun staart in een te warm bad – de snelheid van het terugtrekken van de pootjes of de staart was een maat voor die overgevoeligheid. Wat bleek: de ‘overgevoeligheidscore’ was niet alleen gestegen bij de muizen waarbij dat ook daadwerkelijk werd verwacht, maar tevens bij de muizen die onaangeroerd waren gebleven.

De wetenschappers konden aantonen hoe die pijn – over beter: overgevoeligheid – werd overgebracht, namelijk via de lichaamsgeur. De onaangeroerde muizen reageerden immers hetzelfde als ze alleen aan de kooi van de gepijnigde muizen werden blootgesteld.

Mogelijk leidt het onderzoek tot het beter begrijpen van het ongemak dat mensen soms ervaren zonder aanwijsbare reden. Alleen is het bij mensen wel een stuk lastiger te achterhalen hoe die signalen worden overgedragen, omdat wij nu eenmaal minder op geuren zijn gericht dan muizen. (sst)

Bron: Andrey Ryabinin, Oregon Health and Science University, Portland, VS