Pleidooi tegen enthousiasme
15 april 2020 door MSDe Nederlandse filosoof Coen Simon stoort zich aan het alomtegenwoordige enthousiasme in de samenleving en pleit voor het saaie, trage en zorgvuldige zoeken naar de waarheid.
In het begin van zijn essay probeert een radeloze Coen Simon zijn verdrietige dochtertje én zichzelf ervan te overtuigen dat zijn echtscheiding in feite een hoopvol moment is. Hij laat zich een tijdlang meeslepen door zijn eigen fake enthousiasme over het nieuwe begin dat zich aandient, tot hij beseft dat hij zichzelf iets wijsmaakt.
De Nederlandse filosoof heeft een stevig wantrouwen ontwikkeld tegenover het enthousiasme waarmee zowat álle boodschappen tegenwoordig het zwerk in worden gestuurd. We zullen enthousiast zijn of helemaal niet zijn, lijkt de boodschap. “Welke mening we ook de ruimte gunnen, mainstream of tegendraads, ze krijgt alleen een podium als ze zich in enthousiasme hult”, stelt Simon.
Hij ziet de stortvloed van hijgerig verkondigde meningen en meninkjes als een symptoom van onze nihilistische samenleving. “Want niet fake news en post-truth zijn kenmerkend voor onze tijd, maar het failliet van het gezag”, klinkt het. “Deze autoriteitscrisis wordt niet veroorzaakt door een gebrek aan autoriteiten, maar door een teveel. Waar komen anders al die volgers vandaan voor influencers, experts en deskundigen? Voor iedere filterbubbel wat wils. En zo kunnen we wat dan ook geloven, zonder er ooit alleen voor te staan.”
Als alternatief pleit Simon voor het saaie, trage en zorgvuldige zoeken naar de waarheid van Karl Popper en Hannah Ahrendt. Alleen zo kunnen we op zoek gaan naar een gedeelde waarheid. Simon stelt terechte vragen, maar hij is geen ster in het vertalen van zijn visie naar gewone stervelingen.
