Primaten hebben een langwerpige schedel, wij mensen een ronde. Hoe komt dat?
13 december 2018 door ABDe moderne mens heeft een rond hoofd, terwijl de schedel van Neanderthalers en veel andere primaten juist langwerpiger is. Dat verschil heeft waarschijnlijk een effect op de hersenstructuren en hersenverbindingen.
Welk effect precies, is nog onduidelijk. Een internationaal onderzoeksteam, onder andere uit Nijmegen en Leipzig, heeft nu een manier bedacht om daarachter te komen.
De wetenschappers onderzochten namelijk 4500 proefpersonen van Europese afkomst waarvan een deel nog stukjes Neanderthaler-DNA tussen hun genen heeft zitten. Die zitten daar omdat zij de verre nakomelingen zijn van een kruising tussen de Neanderthaler en de vroege moderne mens.
Hoewel het hoofd van Neanderthalers een stuk langwerpiger is dan dat van de mens nu, waren er toch ook kleine verschillen tussen dragers van het Neanderthaler-DNA en niet-dragers te zien. De dragers hadden een iets langwerpiger hoofd.
De DNA fragmenten waren te vinden op chromosoom 1 en op chromosoom 18. De onderzoekers vonden ook twee genen waarvan de activiteit tussen dragers en niet-dragers verschilde: het UBR4-gen en het PHLPP1-gen. Deze genen hebben te maken met de ontwikkeling van het brein, met name in de volgende hersengebieden: het putamen en het cerebellum. Beide gebieden ontvangen signalen van de motorcortex, die betrokken is bij de planning, uitvoering en het controleren van vrijwillige bewegingen. Het putamen speelt ook een rol bij leren, geheugen, aandacht en taal.
De wetenschappers kunnen nog geen uitspraken doen over wat Neanderthalers wel en niet konden doen. Ze proberen eerst, in hun vervolgonderzoek, nog te begrijpen waarom wij zo’n ronde schedel hebben gekregen tijdens de evolutie.
De bevindingen zijn gepubliceerd in het vakblad Current Biology.
