Ratten hebben episodisch geheugen

Niet alleen mensen, maar ook ratten kunnen zich een reeks gebeurtenissen herinneren. Dat stellen wetenschappers van de Indiana University in de Verenigde Staten. De ontdekking dat de dieren een episodisch geheugen hebben, zorgt mogelijk voor een beter diermodel voor mensen met geheugenproblemen zoals alzheimer. En hoe beter het diermodel lijkt op de werkelijkheid, hoe efficiënter het onderzoek naar passende behandelingen.

Veel onderzoek naar medicijnen of behandelingen tegen de ziekte van Alzheimer richt zicht op ruimtelijke geheugen. Dat heb je bijvoorbeeld nodig om de weg te onthouden in een stad. Hoewel deze vorm van geheugen het makkelijkst te beschadigen is in diermodellen, is het niet de vorm van geheugen waar mensen met geheugenproblemen de meeste hinder van ondervinden.

Dat is namelijk het episodisch geheugen, ofwel het onthouden en herbeleven van gebeurtenissen. Stel dat je de autosleutels kwijtraakt, dan stelt je episodisch geheugen je in staat om ze terug te vinden. Je herinnert je dan simpelweg alle gebeurtenissen tussen de sleutels uit het slot halen, en het moment dat je ze kwijt raakte. Het is daarbij belangrijk om de volgorde van al die gebeurtenissen precies te onthouden.

De Amerikaanse wetenschappers werkten bijna een jaar lang aan een methode om het episodisch geheugen te onderzoeken in dertien ratten. Ze boden de ratten eerste steeds twaalf geuren aan, in een specifieke volgorde. Vervolgens werden de ratten in een soort arena geplaatst. Die had meerdere gaten waar je de verschillende geurtjes in kon ruiken. Als de ratten precies de aangeleerde volgorde afliepen kregen ze een beloning tegen het einde van de wandeling. De wetenschappers gebruikten verschillende volgordes, arena’s en beloningen om zeker te weten dat de ratten niet alleen de geuren onthielden, maar ook de volgordes.

In 87 procent van de gevallen hielden de ratjes de juiste volgorde aan. Dat is een sterk bewijs voor het bestaan van het episodisch geheugen in ratten, menen de onderzoekers.

Er waren al wel muismodellen om het episodisch geheugen te testen. Toch bleken medicijnen die werkten bij de ratten, niet effectief bij mensen. Bovendien lijkt het menselijke brein meer op dat van een rat, dan dat van een muis. De onderzoekers hopen nu een diermodel te maken, dat zo sterk mogelijk lijkt op een mens met de ziekte van Alzheimer.

Het artikel is gepubliceerd in Current Biology