Straffen werkt beter dan belonen

Wat is er beter om het gewenste gedrag te bekomen: de wortel of de stok? Het recentste wetenschappelijk experiment komt uit bij de laatste optie.

We passen ons gedrag sterker aan als we gestraft worden dan als we een beloning krijgen. Dat moet blijken uit een experiment met 88 studenten, uitgevoerd door psychologen van Washington University in St. Louis (VS).  De proefkonijnen moesten naar geluiden luisteren of naar lichtflitsen kijken en aangeven of ze, respectievelijk, meer in hun linker- of rechteroor hoorden en meer in hun linker- of rechteroog zagen. Een correct antwoord leverde geld op, een fout antwoord een geldboete. Virtueel, weliswaar.

Na een beloning kregen de studenten de neiging om hun vorige keuze te herhalen. Hoe hoger de beloning, hoe sterker die neiging. Maar de impact van een straf was twee tot drie keer groter: de studenten vermeden hun vorige keuze. Daarbij maakte het niet uit hoeveel geld ze kwijtraakten: de vermijdingsdrang was altijd even groot.

De onderzoekers opperen dat het in sommige situaties beter kan zijn om punten af te trekken als studenten een fout antwoord geven, in plaats van hen punten te géven voor elk goed antwoord.  Dat zou hen meer aanzetten om dezelfde fout niet nog eens te maken.`

‘Onze studie suggereert dat negatieve feedback effectiever is dan positieve feedback om gedragsverandering te verkrijgen’, zegt onderzoeker Jan Kubanek. ‘Zware straffen hoeven overigens niet, want we blijken hetzelfde te reageren op een milde straf dan op een zware.’ De studie is gepubliceerd in het vakblad Cognition. (lg)