Als de meester in jou gelooft en je kunt zijn wie je bent, dan kun je beter presteren.
Met mijn buurman spreek ik Frans; met zijn vrouw Nederlands. Tegen elkaar spreken ze Arabisch, en tegen hun kinderen meestal ook. Sinds ze wekenlang op vakantie zijn geweest in Marokko, hoor ik de kinderen ook in het Arabisch antwoorden. Maar onderling praten zij dan weer Nederlands.
Dit soort meertalige gezinnen zijn er steeds meer in Vlaanderen en Nederland. Zowat een op de vier kinderen wordt thuis opgevoed in een andere taal dan het Nederlands. Meertaligheid wordt de norm, voorspelde taalexpert Sharon Unsworth toen ik met haar sprak over meertalig opgroeien.
Heel positief kijken sommige mensen daar niet tegenaan. Kinderen scoren steeds slechter in begrijpend lezen en wiskunde, en dan kijkt de politieke wereld al snel naar taal, zeker in Vlaanderen. Maar is dat inderdaad de oorzaak van de dalende onderwijsprestaties? En is het een reden om andere talen te weren op school, een ballonnetje dat minister van Onderwijs Ben Weyts vorig jaar opliet?
Wie zijn thuistaal niet mag spreken, voelt zich niet welkom
Recent onderzoek draaide de zaken om. Pedagoog Orhan Agirdag (KU Leuven) onderzocht in achttien Vlaamse scholen met een erg grote diversiteit welke factoren samenhangen met excellente prestaties op wiskundetoetsen. De taal die thuis gesproken wordt, blijkt daarbij niet van belang, net zo min als religie. Wel cruciaal zijn een niet-discriminerende omgeving – zowel bij klasgenoten als bij leerkrachten –, een gevoel van belonging en een growth mindset.
Als de meester in jou gelooft en je kunt zijn wie je bent, dan kun je beter presteren. Bij dat gevoel van belonging hoort ook de verwelkoming van andere talen, meent Unsworth. Wie zijn thuistaal niet mag spreken, voelt zich niet welkom en krijgt het idee ingeprent dat die taal minderwaardig zou zijn. Dat is funest voor de eigenwaarde van kinderen. Want je taal is een stuk van je identiteit. Iets waar je trots op mag zijn. Het is een stukje cultuur dat ouders doorgeven aan hun kinderen.
In een stad als Antwerpen spreekt intussen de helft van de kinderen thuis een andere taal dan het Nederlands. Het mag duidelijk zijn dat eentaligheid de uitzondering wordt. Waarom omarmen we die meertaligheid dan niet?
