‘Vind ik leuk’ is besmettelijk

Positieve manipulatie werkt; negatieve niet. Dat blijkt uit een studie in Science deze week.

Hoeveel invloed gaat er uit van positieve commentaren, ‘vind ik leuk’s’ en opiniepeilingen? Worden we gestuurd door de mening van anderen als we een restaurant uitkiezen, een bolletje aanvinken in het stemhokje of aandelen kopen?

Om daar aanwijzingen voor te vinden, voerden Amerikaanse onderzoekers een test uit met een grote nieuwswebsite waarop gebruikers commentaar kunnen geven op berichten, en commentaren van anderen positief of negatief kunnen beoordelen.

Vijf maanden lang lieten ze de computer automatisch en at random een positieve, negatieve of geen beoordeling geven bij elk commentaar. Vervolgens keken de onderzoekers hoe de gebruikers reageerden. Tijdens het experiment postten bezoekers ruim 100.000 commentaren, die meer dan tien miljoen keer werden gelezen en ruim 300.000 keer een beoordeling kregen.

Kreeg een commentaar een (nergens op gebaseerde) positieve beoordeling van de computer, dan was de eerstvolgende lezer sterk geneigd om het commentaar ook ‘leuk’ te vinden – 32% vaker dan wanneer het commentaar geen beoordeling had gekregen. Deze commentaren kregen niet vaker of minder vaak een negatieve beoordeling. Bovendien accumuleerden de positieve beoordelingen gedurende het hele experiment – vijf maanden lang.

Commentaren die de computer ‘niet leuk’ vond, kregen daarentegen van de eerstvolgende bezoeker vaak een positieve beoordeling. De gemanipuleerde beoordeling werd dus snel gecorrigeerd.

De onderzoekers besluiten dat positieve manipulatie werkt. Er ontstaat zelfs een kuddementaliteit: vindt de eerste lezer iets ‘leuk’, dan volgt de massa. Dat gold vooral voor berichten over politiek, cultuur en de bedrijfswereld. Negatieve manipulatie wordt wel snel ontmaskerd en geneutraliseerd.

Nieuw onderzoek kan uitwijzen of dergelijke effecten ook spelen bij bijvoorbeeld verkiezingen, op de beurs of bij de verkoop van producten. (lg)