Virtueel spel helpt patiënten na beroerte

Onderzoekers aan de universiteit van Pompeu Fabra in Barcelona hebben een spel ontwikkeld dat patiënten helpt te revalideren na een beroerte. Veel mensen hebben dan last van hemiparese, een gedeeltelijke verlamming aan één zijde van het lichaam. Het spel moedigt hen in een virtuele omgeving aan de aangetaste ledematen vaker te gebruiken. Toch blijft voorkomen beter dan genezen. Een studie van de universiteit van Michigan (VS) toonde recent aan dat een beroerte de hersenen eensklaps acht jaar veroudert.

Patiënten die na een beroerte gedeeltelijk verlamd blijven, gebruiken hun aangetaste ledematen meestal amper. Zelfs als ze er toch nog enige motorische functie in hebben. Vaak gebruiken ze enkel hun gezonde ledematen, omdat ze op die manier hun dagelijkse taken ‘makkelijker’ uitvoeren. Op lange termijn zorgt dat ervoor dat de aangetaste ledematen er nog verder op achteruitgaan.

De onderzoekers in Barcelona proberen met een nieuwe revalidatietechniek patiënten aan te moedigen om deels verlamde ledematen te blijven gebruiken. Ze benadrukken daarbij dat de emotionele en psychologische toestand van de patiënt niet mag worden genegeerd bij de revalidatie. Met hun ‘Rehabilitation Gaming System’ proberen ze patiënten daarom meer zelfzeker te maken. Tijdens het spel moeten deelnemers taken uitvoeren in een virtuele omgeving. In die omgeving besturen ze met hun eigen bewegingen een virtueel lichaam, dat ze via een scherm volgen. De onderzoekers manipuleren het spel zo dat de aangetaste virtuele arm sneller, makkelijker en accurater lijkt te bewegen. Die manipulaties brengen ze geleidelijk aan, zodat deelnemers er zich niet bewust van zijn.

Nadat de bewegingen werden gemanipuleerd, begonnen de patiënten hun aangetaste ledemaat meer te gebruiken. Het onderzoek toont dus aan dat als de patiënt ervan overtuigd is dat hij het aangetaste ledemaat kan gebruiken, hij dat ook daadwerkelijk doet. Al na tien minuten manipulatie zetten de deelnemers het deels verlamde ledemaat veel spontaner in.

Hersenen 8 jaar ouder

Hoewel geavanceerde revalidatietechnieken patiënten steeds beter kunnen helpen, blijft het natuurlijk beter een beroerte te voorkomen. Onderzoekers in het Amerikaanse Michigan toonden immers aan dat een beroerte de hersenen acht jaar veroudert. Zowel het geheugen als de denksnelheid gaan er fel op achteruit.

Voor een nationale studie bij oudere Amerikanen ondervroegen de wetenchappers 4.900 senioren van boven de 65. De 6,7 procent blanke deelnemers en de 7,5 procent zwarte deelnemers die sinds de eerste test (in 1998) een beroerte hadden gekregen, werden geselecteerd voor een nieuwe test. Ze moesten een vragenlijst invullen en tests ondergaan die peilden naar hun geheugen en denksnelheid. Nadien vergeleken de onderzoekers hun testscores van 1998 en 2012 met elkaar.

Daaruit bleek dat ze het in 2012 veel slechter deden. Het effect was bovendien even groot bij de blanke als bij de zwarte deelnemers. Dat is verrassend, aangezien cognitieve problemen dubbel zo vaak voorkomen bij zwarte senioren. Beroertes blijken daar dus niet de oorzaak van te zijn. Eerdere studies toonden aan dat vasculaire risicofactoren, opleidingsniveau en genetische en biologische factoren wel een rol spelen in het verschil tussen oudere zwarten en blanken op het vlak van denkproblemen.

Een beroerte heeft altijd een grote impact op cognitieve capaciteiten. Het is dus belangrijk voldoende aan preventie te doen. Beroertes kunnen we voorkomen door de bloeddruk en cholesterol te controleren, niet te roken, de bloedsuikerspiegel bij diabetes in de gaten te houden en door ook op hogere leeftijd nog actief te zijn. (ks)