In de stad kampen meer mensen met mentale problemen dan op het platteland en daarbuiten. Zo heeft zo’n veertig procent van de Amsterdammers te maken met psychische klachten, tegenover 22 procent van de rest van Nederland. Vergelijkbare verschillen vind je over de hele wereld. Waarom komen mentale problemen vaker voor in de stad? En hoe kunnen we ze voorkomen of beter behandelen? Om die vragen te beantwoorden opende de Universiteit van Amsterdam (UvA) krap twee weken geleden een nieuw onderzoekscentrum: het Centre for Urban Mental Health. De instelling focust zich op de drie meest voorkomende stoornissen: depressie, verslaving en angst.
Veel verschillende factoren
Wat is de kip en wat is het ei? Maakt de stad ziek of is de stad aantrekkelijker voor mensen met psychische problemen? ‘Het is een samenhang van factoren’, zegt Josefien Breedvelt, adjunct-directeur van het Centre for Urban Mental Health van de UvA. ‘Om de link tussen de stad en psychische problemen beter te begrijpen, moeten we eigenlijk voorbij het kip-ei-verhaal en de samenhang van alle factoren bestuderen. In de stad zijn er stressverhogende factoren, zoals eenzaamheid, vervuiling en armoede. Die verhogen de kans op psychische problemen. Maar de stad trekt ook veel jongeren aan en juist in de adolescentie ontstaan vaak psychische problemen. De samenhang en dynamiek is belangrijk om te bestuderen. Dit is ook wat ons centrum uniek maakt’, zegt Breedvelt.
'In de adolescentie ontstaan vaak psychische problemen' Josefien Breedvelt, adjunct-directeur van het Centre for Urban Mental Health van de UvA
Om uit te vogelen hoe de vork in de steel zit gebruiken de onderzoekers verbonden aan het onderzoekscentrum zogenoemde ‘complexiteitwetenschap’. ‘Wetenschappers met verschillende achtergronden – van natuurkunde tot psychologie- werken samen’, vertelt Breedvelt. ‘Alle factoren die mogelijk een rol spelen bij psychische problemen brengen we in kaart. Want naast alle factoren uit de stad zijn onder meer genetische, biologische en allerlei omgevingsfactoren ook van invloed. Bovendien spelen ze op elkaar in. Daarnaast kijken we naar interventies die kunnen inspelen op de meest cruciale componenten. Wat gebeurt er dan met de psychische gezondheid van de stedelingen?’
Behandeling en preventie
Het onderzoekscentrum wil uiteindelijk een model van de veelvoorkomende psychologische problemen in de stad ontwikkelen. Met daarbij doelgerichte behandel- en preventiemethoden specifiek voor mensen met mentale problemen in de stad. Dat is hard nodig. Inmiddels leeft namelijk meer dan de helft van de bevolking in de stad. En in 2050 maar liefst zeventig procent, zo luiden de verwachtingen.
