Een groot deel van de migrainelijders weet niet waar de hoofdpijn steeds vandaan komt. Neuroloog Jan Versijpt vindt dat niet zo gek. ‘Veel patiënten denken dat bijvoorbeeld fel licht of chocolade migraine uitlokt. Maar voor veel van die triggers bestaat helemaal geen wetenschappelijk bewijs.’
Je krijgt geen migraine enkel en alleen door een trigger, wel omdat je de ziekte migraine hebt
Zes op de tien Belgische migrainepatiënten kent de triggers van zijn migraine niet. Zo blijkt uit een ondervraging van 1000 Belgen met migraine. De studie werd uitgevoerd in het kader van de Week van de Migraine die van 13 tot en met 18 mei in de Belgische apotheken voorvalt. Professor Jan Versijpt, neuroloog en coördinator van de Kliniek voor Hoofd- en Aangezichtspijn aan het Universitair Ziekenhuis Brussel doet daar nog een schepje bovenop. ‘Geen enkele migrainelijder weet precies wat de oorzaak van zijn of haar koppijn is’, vermoedt hij.
Waarom weten veel migrainepatiënten niet waardoor de hoofdpijn steeds komt opzetten?
‘Je krijgt geen migraine enkel en alleen door een trigger, wel omdat je de ziekte migraine hebt. Triggers zijn lastige dingen. Er zijn slechts een paar boosdoeners waarvan we zeker weten dat ze de hoofdpijn uitlokken. Menstruatie is bijvoorbeeld een duidelijke trigger, of ontspanning na een periode van stress. Voor veel andere triggers is de werking lastig wetenschappelijk te onderzoeken. Dat komt mede doordat ieder individu hele andere triggers kan hebben.'
'Het komt ook door de zogenoemde prodromale fase van migraine, dat is de fase voor de aanval of het eventuele aura. Een soort waarschuwingsfase die patiënten vaak zelf niet herkennen. Maar in die fase zijn ze mogelijk extra gevoelig voor licht. Het is dan logisch om te denken dat fel licht de oorzaak was van de aanval. Terwijl minder goed kunnen omgaan met licht eigenlijk een voorteken was de hoofdpijn.’
Hoe zit het met bijvoorbeeld chocolade, kaas en de zoetstof aspartaam?
‘Tijdens zo’n prodromale fase hunkeren migrainepatiënten soms naar eten. Dan grijpen ze bijvoorbeeld naar chocolade. Wetenschappers hebben wel eens geprobeerd om aan te tonen dat chocolade migraine uitlokt. Maar dat is nooit gelukt. Zie het zo: zwangere vrouwen eten ook wel eens opvallende dingen. Dan is het duidelijk dat het voedsel niet de oorzaak is van de zwangerschap. Bij migraine worden oorzaak en gevolg vaak door elkaar gehaald.'
'Hoe dan ook, voeding als uitlokker aanwijzen is tot dusver nog niet gelukt in de wetenschap. Ook niet als het gaat om kaas, sterke kruiden, aspartaam of zelfs alcohol. Er zijn ook nog geen voedingsbestanddelen gevonden die bij grote groepen migrainepatiënten hoofdpijn uitlokken. Mocht je nu steeds last hebben van een aanval nadat je Chinees hebt gegeten, dan is het slim om Chinees voedsel te mijden. Maar het is onzinnig je hele sociale leven op zijn kop te zetten om alle mogelijke triggers te ontduiken. Het kan namelijk ook gaan werken als een soort self fulfilling prophecy: als je alleen maar denkt dat specifieke voeding migraine uitlokt, dan kan die voeding ook daadwerkelijk een aanval uitlokken. Mijn advies: komt jouw trigger dicht in de buurt van water of brood? Denk dan eens na of het wel écht een trigger is.’
Welke triggers zijn wel ‘echt’?
‘Stress. Dat is wel wetenschappelijk bewezen. En ook vooral ontspanning na stress. Daarom zijn er vaak mensen die een aanval hebben op de eerste dag van hun vakantie. En menstruatie. Het klinkt flauw maar als je migraine hebt, dan heb je simpelweg pech. We weten niet waarom de ene migraine heeft en de ander niet. Vaak zijn mensen op zoek naar de oorzaak van een aanval, maar migraine is een zogenoemde primaire hoofdpijnaandoening. Dat betekent dat stress of slecht slapen nooit de oorzaak van je hoofdpijn is. Migraine zorgt er wel voor dat je vatbaarder bent voor hoofdpijn waardoor bepaalde factoren de koppijn makkelijker uitlokken.’
Heeft u tips voor migrainelijders?
‘Het is verstandig om de vraag ‘vanwaar komt die migraine toch steeds?’ deels los te laten. Een dagboek bijhouden is mogelijk zinvol. Misschien begrijp je dan beter hoe sterk of juist hoe zwak relaties met zogenaamde triggers zijn. Het kan ook nog eens handig zijn om te weten hoe vaak je eigenlijk hoofdpijn hebt, en hoe regelmatig je pijnstillers slikt. Elke arts of neuroloog is daar ook nog eens bij gebaat. ‘
