Wie is de mysterieuze ‘voorleeskabouter’ in ons hoofd?

De meeste lezers luisteren in stilte naar een voorleesstem in hun hoofd. Bijna driekwart kan aspecten van die innerlijke stem controleren. Hoe zit dat?

Hoor je in je hoofd iemand voorlezen terwijl je ogen over deze tekst glijden? Luister je dan naar je eigen stem of die van een (anonieme of bekende) verteller? Of hoor je helemaal niets? De kans is groot dat je die laatste optie vreemd vindt. Heel weinig mensen zien woorden meteen in hun betekenis. De meeste lezers luisteren in stilte naar een voorleesstem in hun hoofd, al kan de aard van de denkbeeldige voorleespartner sterk verschillen en zelfs spontaan veranderen. Sommige mensen horen zichzelf, andere horen de stem van de persoon die de tekst heeft geschreven, nog andere horen nu eens een man en dan eens een vrouw, en heel gek wordt het wanneer je tijdens het lezen van een dialoog in je hoofd wisselt tussen de stemmen van de verschillende sprekers.

Volgens wetenschappers van de University of New York in de Verenigde Staten heeft de ‘innerlijke voorleespartner’ te weinig aandacht gekregen in wetenschappelijk onderzoek. Meer nog, ze beweren dat zij de enige twee wetenschappelijke onderzoeken naar de innerlijke voorleesstem hebben gevoerd.

Direct betekenis ‘zien’

In een eerste onderzoek bestudeerden ze getuigenissen op internetfora over de mysterieuze voorleeskabouter in ons hoofd. In een vervolgonderzoek spraken ze gericht met 570 vrijwilligers. Tachtig procent van hen gaf aan meestal een innerlijke stem te horen tijdens het lezen. De resterende twintig procent begrijpt naar eigen zeggen woorden zonder een innerlijke stem te horen. Zij lezen niet aan zichzelf voor, maar ‘zien’ meteen de betekenis. Van de lezers die wel naar een innerlijke stem luisteren, zegt twintig procent dat ze hun innerlijke stem kunnen activeren of dempen tijdens het lezen. Bijna driekwart kan aspecten van de innerlijke stem controleren, zoals wisselen naar een ander personage of het volume aanpassen. Ben je dat nu ook aan het uittesten?