Wie kan lezen, kan ook beter zien

Leren lezen verandert de manier waarop ons brein visuele prikkels verwerkt.

Wie op jonge leeftijd heeft leren lezen, kan een veel scherper onderscheid maken tussen verschillende beelden dan wie nooit leerde lezen of dat pas als volwassene aangeleerd kreeg. Dat blijkt uit een analyse van hersenscans, die de Franse neurowetenschapper Stanislas Dehaene (Inserm) en zijn collega’s bij 49 mensen uitvoerden. Het ging om 9 analfabeten, 24 ‘gewone lezers’ en 16 mensen die pas op latere leeftijd eenvoudige teksten leerden te lezen.

De proefpersonen moesten naar onbestaande woorden of letters kijken, en naar foto’s van gezichten, huizen, gereedschap en schaakbordpatronen. Ze kregen telkens paren van beelden te zien, waarbij die ofwel hetzelfde waren, gespiegeld of compleet verschillend. Intussen werd hun hersenactiviteit gemeten.

De meest geletterden bleken veel beter te zijn in de vroege verwerking van visuele prikkels. Het hersengebied dat voor die verwerking instaat – de occipitotemporale regio – reageerde al na 100 à 150 milliseconden, zodat zij veel sneller het onderscheid zagen tussen twee gelijkende beelden. De effecten traden zowel op bij de woorden en letters, als bij andere beelden. Leren lezen verbetert de precisie van vroege visuele verwerking, concluderen de onderzoekers in het vakblad PNAS. (lg)