Zo roep je een geest op

Wetenschappers zijn erin geslaagd mensen te laten geloven dat er iemand achter hen staat terwijl dat helemaal niet zo is.

Mensen met schizofrenie of epilepsie hebben vaak het akelige gevoel dat er ‘iets’ of ‘iemand’ naar hen kijkt. Olof Blanke en zijn collega’s van de Université de Genève (Zwitserland) wisten die illusie in het lab op te wekken. Ze voerden eerst een hersenscan uit bij patiënten die last hebben van zulke ‘geestesverschijningen’, en zagen dat zij schade hadden in hun frontopariëtale cortex, een hersengebied dat zintuiglijke en motorische signalen van het lichaam tot een coherent plaatje combineert.

Vervolgens moesten geblinddoekte, gezonde proefpersonen een robotarm bewegen. Tegelijk werden ze door een robot in hun rug gepord. Omdat dat synchroon gebeurde, voelden zij dat aan alsof ze zelf in hun rug porden. Daarna vertraagden de onderzoekers de reactie van de porrende robot. Daardoor kregen de proefpersonen het gevoel dat er ‘geesten’ aanwezig waren. Sommigen vonden dat zo beangstigend dat ze zelfs vroegen het experiment stop te zetten.

De studie duidt erop dat het voelen van een ‘aanwezigheid’ veroorzaakt kan worden door een verstoring van de sensomotorische signalen van ons lichaam, besluiten de onderzoekers in het vakblad Current Biology. In dit experiment gebeurde dat extern; bij mensen met schizofrenie of epilepsie gebeurt het allicht in hun hersenen. (lg)