Deze foto ontleent zijn bijzondere karakter aan die kleine, kleurloze steenklomp op de voorgrond: het Marsmaantje Deimos.
Elke fotograaf weet het: een vergezicht wordt indrukwekkender wanneer er iets op de voorgrond staat. Je foto krijgt er extra diepte en zeggingskracht door. In de ruimte is het niet anders. Opnames van de rode planeet Mars zijn er genoeg, maar deze foto ontleent zijn bijzondere karakter aan die kleine, kleurloze steenklomp op de voorgrond: het Marsmaantje Deimos.
Deimos is een onregelmatig gevormd rotsblok met afmetingen van circa 15 x 12 x 11 kilometer. Het werd – samen met zijn grotere broer Phobos – in augustus 1877 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Asaph Hall. Pas in de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn de twee kleine maantjes voor het eerst van nabij gefotografeerd door de Mariner- en Viking-ruimtesondes.
Lange tijd werd aangenomen dat Phobos en Deimos ingevangen planetoïden zijn. Tussen de banen van de planeten Mars en Jupiter cirkelen honderdduizenden van die miniplaneetjes rond de zon; op de een of andere manier zouden er twee in een omloopbaan rond Mars terecht zijn gekomen. Hoe dat precies in zijn werk moet zijn gegaan, bleef echter onduidelijk.
De Arabische ruimtesonde Hope (Al-Amal), die in februari 2021 in een langgerekte baan om Mars aankwam, zet nu serieuze vraagtekens bij die invangtheorie. Hope heeft Deimos de afgelopen maanden regelmatig van nabij waargenomen. Daarbij zijn niet alleen mooie foto’s zoals deze gemaakt, maar werd het maantje ook bestudeerd op ultraviolette en infrarode golflengten.
Uit de metingen, in april in Wenen gepresenteerd op de algemene vergadering van de Europese Geofysische Unie, blijkt dat Deimos qua samenstelling meer weg heeft van bazaltformaties op Mars dan van bekende planetoïden. Eerder werd dat ook al voor Phobos vastgesteld.
Mogelijk zijn Phobos en Deimos dus brokstukken van Mars zelf, een paar miljard jaar geleden de ruimte in geslingerd in de nasleep van een catastrofale botsing. In dat geval delen ze hun ontstaansgeschiedenis met onze eigen maan – ook die is vermoedelijk het resultaat van een kosmische aanvaring.
