Dwergplaneet Ceres vertoont tekenen van recent ‘ijsvulkanisme’

Het landschap op de dwergplaneet Ceres vertoont verse sporen van cryovulkanisme – een vorm van vulkanisme waarbij (half gesmolten) ijs de rol van ‘lava’ vervult.

Dat is een van de conclusies die wetenschappers trekken uit het onderzoek met de ruimtesonde Dawn, die sinds maart van dit jaar om Ceres cirkelt. De onderzoeksresultaten worden deze week breed uitgemeten in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

De belangrijkste aanwijzing voor cryovulkanisme op Ceres is Ahuna Mons. Onder meer de vorm van deze ruim 4 kilometer hoge berg, die een brede ellipsvormige basis heeft en een ingezakte top, wijst erop dat deze door ijsvulkanisme is ontstaan. Modelberekeningen laten zien dat Ahuna Mons is gevormd ná de kraters in zijn omgeving, wat erop wijst dat hij van relatief recente datum moet zijn. Hij vertoont ook vrijwel geen tekenen van erosie.

Onduidelijk is nog door welk materiaal het cryovulkanisme op Ceres wordt aangedreven. Volgens de wetenschappers die Ahuna Mons onder de loep hebben genomen, zou het kunnen gaan om waterijs vermengd met chloorhoudende zouten, zoals die ook elders op Ceres zijn aangetroffen.

Bij een van de vijf andere onderzoeken waarvan de resultaten nu in Science zijn gepubliceerd zijn aanwijzingen gevonden dat er op de bodem van sommige kraters op de dwergplaneet waterijs ligt. De omstandigheden op Ceres zijn zodanig, dat zulke ijsvoorraden binnen tien jaar zouden moeten verdampen. Mogelijk gaat het om ijs dat door een recente inslag of aardverschuiving bloot is komen te liggen.