Helderste supernova ooit waargenomen

Astronomen hebben een supernova waargenomen die een recordhoeveelheid licht en andere vormen van straling produceerde. De ’superknal’, die plaatsvond in een sterrenstelsel op 3,8 miljard lichtjaar van de aarde, was tweemaal zo helder als de helderste supernova die tot nu toe was geregistreerd (Science, 15 januari).

Op het hoogtepunt van de explosie produceerde de exploderende ster 570 miljard keer zoveel licht als onze zon. Dat is ruwweg twintig keer de totale lichtproductie van ons Melkwegstelsel.

Daarmee is ASASSN-15lh de nieuwe koploper in de klasse van ’superheldere supernova’s’ – een categorie waarvan het bestaan pas een jaar of twintig geleden is ontdekt. Hoe deze extreme sterexplosies ontstaan is nog onduidelijk, en ASASSN-15lh maakt het raadsel alleen maar groter.

De meest gangbare verklaring is dat de kolossale energie-uitstoot van superheldere supernova’s wordt geleverd door de ingestorte kern van de voormalige ster. Deze zou dan zijn veranderd in een zogeheten magnetar – een compacte, snel rondtollende neutronenster met een extreem sterk magnetisch veld.

Zo’n magnetar zou de energieproductie van de supernova sterk kunnen opvoeren. Maar bij supernova ASASSN-15lh lijkt meer energie te zijn vrijgekomen dan door dit scenario wordt voorspeld.

Later dit jaar zal de Hubble-ruimtetelescoop het sterrenstelsel waarin de explosie heeft plaatsgevonden onder de loep nemen. Mogelijk dat dat nieuwe inzichten oplevert over de raadselachtig heldere supernova.