Sinds de ontdekking van de eerste quasars meer dan een halve eeuw geleden vragen astronomen zich af hoe deze extreme objecten ontstaan. Sommige onderzoekers denken nu dat ze voortkomen uit botsingen tussen sterrenstelsels.
Beeld: Impressie van quasar P172+18
© ESO-M Kornmesser
Een quasar is een extreem heldere regio in het centrum van sommige verre sterrenstelsels. In zo’n regio bevindt zich een superzwaar zwart gat dat omringd wordt door een schijf van gas en stof. Het zwarte gat trekt die deeltjes aan, die door wrijving opwarmen en een gigantische hoeveelheid elektromagnetische straling uitzenden. Sommige quasars kunnen daardoor wel duizend keer helderder zijn dan de Melkweg, terwijl ze niet groter zijn dan enkele keren ons zonnestelsel.
Om te achterhalen hoe deze astronomische monsters ontstaan, vergeleken wetenschappers van de University of Sheffield en van Hertfordshire 48 sterrenstelsels die quasars bevatten met honderd sterrenstelsels zonder quasars. Dat deden ze met behulp van de Isaac Newton Telescope op het eiland La Palma. De onderzoekers vonden dat de sterrenstelsels met quasars drie keer meer kans hadden op interacties of botsingen met andere sterrenstelsels dan de sterrenstelsels zonder quasars.
Sommige quasars kunnen wel duizend keer helderder zijn dan de Melkweg, terwijl ze niet groter zijn dan enkele keren ons zonnestelsel
De meeste sterrenstelsels hebben sowieso de ingrediënten voor het ontstaan van quasars: superzware zwarte gaten en grote hoeveelheden gas. Maar dat gas bevindt zich vaak ver weg van het zwarte gat. Door een botsing tussen sterrenstelsels kan het gas toch naar het zwarte gat worden geduwd, waardoor een quasar ontstaat. Mogelijk zal op die manier ook in ons sterrenstelsel een quasar ontstaan wanneer over 5 miljard jaar de Melkweg met het Andromedastelsel botst.
