Komeet richtte ravage aan in magnetosfeer Mars

Toen komeet C/2013 A1 (Siding Spring) in oktober 2014 vlak langs Mars scheerde, werd de planeet gebombardeerd met een lawine van geladen deeltjes, afkomstig uit de coma – de uitgestrekte wolk van gas en stof die de komeetkern omgeeft. Dat blijkt uit metingen van de Amerikaanse ruimtesonde MAVEN, die enkele weken voor de passage van de komeet bij Mars was aangekomen.

Om de gevoelige apparatuur van MAVEN tegen komeetschade te beschermen, besloot NASA om enkele van zijn instrumenten uit te schakelen – iets wat ook bij andere Marssondes gebeurde. Maar een paar meetinstrumenten van MAVEN, waaronder zijn magnetometer, bleven aan staan. Hierdoor kon een goed beeld worden verkregen van de ravage die de komeet kortstondig in de magnetosfeer van Mars aanrichtte.

Anders dan de aarde wordt Mars niet beschermd door een sterk magnetisch veld. Zijn enige afweer bestaat uit een ijle atmosfeer, waarvan het bovenste deel – de ionosfeer – uit geladen deeltjes bestaat. De bewegingen van deze deeltjes genereren een zwak magnetisch veld dat niettemin sterk genoeg is om de geladen deeltjes van de zonnewind om de planeet te leiden.

Tegen het magnetische veld van komeet Siding Spring had Mars echter geen verweer. De metingen van MAVEN laten zien dat het krachtige magnetische veld van de komeet tijdelijk samensmolt met de magnetosfeer van de planeet en deze zelfs overvleugelde. Hierdoor wist het dichte, centrale deel van de coma van de komeet het planeetoppervlak bijna of helemaal te bereiken.

Heel lang duurde de invasie van komeetdeeltjes niet: een paar uur slechts. Maar waarschijnlijk werd daarbij wel een deel van de hoge atmosfeer van Mars weggeblazen – net zoals dat na een sterke uitbarsting van de zon gebeurt.