Maan is gekneed en gekanteld

Onderzoek door Amerikaanse planeet- wetenschappers laat zien dat de vorm van onze maan het gevolg is van een combinatie van draaiing en getijkrachten. Uit het onderzoek blijkt verder dat de maan kort na haar ontstaan een flink stuk is gekanteld.

De maan is geen volmaakte bol, maar een beetje samengedrukt. En aan de achterkant zit een grote bobbel in de vorm van hooggelegen, kraterrijk gebied. Bij hun onderzoek hebben de planeetwetenschappers geprobeerd om het ontstaan van die vorm zo goed mogelijk na te bootsen. Daarbij maakten ze gebruik van een model van de maan, waarin de grootste inslagbekkens waren weggepoetst: die vertekenen de vorm van de maan alleen maar.

Hun berekeningen laten zien dat de samengedrukte vorm van de maan moet zijn ontstaan toen de getijkrachten van de aarde zijn inwendige nog zo sterk opwarmden dat het ‘kneedbaar’ bleef. De grote uitstulping zou zijn ontstaan door de getijkrachten die optraden toen de maan zich geleidelijk van de aarde verwijderde. Een nauwkeurige analyse van de topografische gegevens van de maan laat zien dat er ook aan de voorkant zo’n bobbel zit, maar die is om de een of andere reden veel minder groot uitgevallen.

Uit de ligging van de ‘getijbergen’ ten opzichte van het globale zwaartekrachtsveld van de maan leiden de onderzoekers af dat de rotatieas van de maan na haar ontstaan ongeveer dertig graden is gekanteld. Als dat niet was gebeurd, zou het meest noordelijke deel van de Oceanus Procellarum – het landingsgebied van de Apollo 12 – nu dertig graden noordelijker liggen: op de Noordpool.